عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در تشریح برخی از معضلات و مشکلات شر تهران گفت: در حال حاضر حدود 15 درصد جمعیت شهر تهران در بافت‌های فرسوده ساکن هستند.
شکل‌گیری برخی از محلات و مناطق شهرهای بزرگ بنا به دلایل متعدد به گونه‌ای است که با ضوابط و معیارهای شهرسازی و معماری امروز به‌ویژه در کلان شهرها مغایرت دارد. این بافت به مرور زمان فرسوده‌تر شده و علاوه بر فرسودگی ابنیه، شبکه تاسیسات شهری آنها نیز فرسوده شده و کارکردهای شهری خود را از دست می‌دهند.
دلایل زیادی وجود دارد که مردم ترجیح می‌دهند منازل خود را در این بافت‌ها، نوسازی نکنند. نوسازی و بهسازی این نوع بافت‌ها، توجه و اهتمام ویژه دولت و شهرداری‌ها و همکاری مردم را می‌طلبد.
بافت‌های فرسوده شهری، محلات فرسوده‌ای در فضای شهری است که مسائل و پیچیدگی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و شیوه خود را دارد. این محلات و بافت‌ها از یک سو دارای ریشه‌های سکونتی ارزشمند با غنای فرهنگی، اجتماعی و معماری است و از طرف دیگر به جهت فرسودگی شدید، نبود دسترسی مناسب به خدمات شهری و بهداشتی، وجود مشکلات اجتماعی و امنیتی و آسیب‌پذیری در برابر زلزله، سیل و آتش‌سوزی و نیز عدم تطابق با زندگی امروز شهری و شهرسازی مدرن دارای مشکلات رو بنایی و زیرساختی هستند.
حسین طلا در آستانه نخستین گردهمایی نخبگان و فرهیختگان برای نوسازی بافت فرسوده که به همت شهرداری منطقه 20 و با مشارکت سازمان نوسازی شهر تهران امروز در شهرری برگزار می‌شود، در ارتباط با وضعیت شهر تهران در حوزه بافت‌های فرسوده گفت: مجموعه شهر تهران در حال حاضر از لحاظ مساحت تقریباً پنج درصد بافت فرسوده کشور را دارد و از حیث پلاک و قطعات ساختمانی 22 درصد پلاک‌ها و قطعات فرسوده کشور را شامل می‌شود و حدود 15 درصد جمعیت تهران در این بافت فرسوده زندگی می‌کنند.
گزارش موسسه ژاپنی جایکا در ارتباط با زلزله تهران
وی ادامه داد: شهر تهران بارها و بارها نهیب زده شده که آیا آمادگی حادثه بزرگ که پیش‌بینی می‌کنند که در شهر تهران زلزله می‌آید را دارد یا نه؟ واقعیت این است که موسسه ژاپنی همکاری‌های بین‌المللی (جایکا) پس از بررسی وضعیت تهران در ارتباط با وقوع حادثه زمین لرزه، اعلام کرد اگر در شهر تهران زلزله‌ای بزرگ بیاید در وهله اول حدود یک میلیون و 900 هزار نفر جان خودشان را از دست می‌دهند.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر با اشاره به زمین لرزه کوبه ژاپن بیان داشت: پس از زمین لرزه‌ای که در کوبه ژاپن اتفاق افتاد، چهار برابر کشتگان این زلزله بر اثر آتش‌سوزی، خفگی و ... کشته شدند و تصور این اتفاق برای تهران، نگرانی‌ها را برای شهر تهران به شدت افزایش می‌دهد.
استحکام‌سازی بناها و سازه‌ها راهی مبنایی و اصولی برای زمین‌لرزه تهران است
طلا در ارتباط با وضعیت شهر تهران در هنگام زلزله خاطرنشان کرد: واقعیت امر این است در زمان زلزله برای شهر تهران نمی‌توان امیدی داشته باشیم که می‌توانیم امدادرسانی را سریعاً انجام بدهیم حتی اگر استان‌های دیگر به‌عنوان استان‌های معین به‌موقع حضور پیدا کنند.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد یک راه برای ما، راه مبنایی و اصولی است و آن پیشگیری است که باید در برنامه کاری خودمان داشته باشیم و مهمترین موضوع در حوزه پیشگیری استحکام‌سازی بناها و سازه‌ها است.
نگرانی‌های جدی برای بافت‌های فرسوده تهران هنگام وقوع زلزله/تاکید بر بحران مدیریت بافت‌های فرسوده
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت کنونی شهر تهران گفت: بافت‌های فرسوده نگرانی‌های ما را بیشتر میکند. بافت‌هایی که در هنگام وقوع حادثه خسارات زیادی را متوجه خود میکند.
وی ادامه داد: در حوزه بافت فرسوده نه تنها باید نگران مدیریت در زمان بحران باشیم بلکه در همین روند فعلی در حال حاضر باید نگران بحران مدیریت در این بافت‌ها باشیم.
عدم وجود مدیریت شهری یکپارچه در تهران/آسیبی که سبب افزایش روزافزون مشکلات تهران می‌شود
طلا بیان داشت: یکی از مشکلات شهر تهران از آن رنج می‌برد فقدان مدیریت شهری یکپارچه است، بارها و بارها در ارتباط با مدیریت شهر تهران تذکر داده شد. واقعیت این است که در شهر تهران کسی حرف آخر را نمی‌زند به همین خاطر هر روز می‌بینیم مشکلات شهر تهران بر روی هم افزوده می‌شود.
اصلاح بافت‌های فرسوده نیازمند تعامل و همکاری بین دستگاهی است
عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که اصلاح مجموعه بافت‌های فرسوده نیازمند تعامل و همکاری بین دستگاهی است، عنوان کرد: یعنی برای نوسازی و اصلاح بافت‌های فرسوده باید همه دستگاه‌ها اعم از خدمت‌رسان، دولتی، نهادهای عمومی همانند شهرداری‌ها و سیستم بانکی در کنار هم قرار بگیرند و همچنین با فعال کردن مجموعه دولت دروازه ارائه تسهیلات و ترغیب مردم برای تحقق این مهم در دستور کار قرار بگیرد.
وی با اشاره به مصوبه نوسازی سالانه 10 درصد بافت‌های فرسوده توسط دولت و شهرداری‌ها بیان داشت: سال 88 مصوب شد که دولت و شهرداری‌ها موظف هستند سالانه 10 درصد بافت فرسوده را نوسازی کنند اما امروز شاهد آن هستیم که خیلی امیدی به اقدامات شایسته در این حوزه نیست.
طلا با تاکید بر این‌که در حال حاضر اصلاح بافت فرسوده در چند نقطه با رکود جدی روبرو است، به تشریح علل این رکود پرداخت و گفت: رکود جدید در اصلاح بافت‌های فرسوده چندین علت دارد که از این می‌توان به این نکته اشاره کرد که مجموعه هزینه تمام شده بالا رفته و ارزش افزوده آن نیز چشمگیر نیست و به همین دلیل جاذبه‌ای برای افراد فراهم نمی‌کند و از سوی دیگر افراد از تک‌تک فضاهای بافت فرسوده خود استفاده کرده و یک درآمدزایی برایشان است و ایجاد آپارتمان سبب حذف درآمد می‌شود.
برخی تسهیلات برای افراد بی‌بضاعت نفعی ندارد
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر عنوان کرد: مردم ساکن در این بافت‌ها معتقد هستند قوانینی که حاکم شده به نفع افراد بی‌بضاعت نیست و این‌ها در صورتی می‌توانند از این تعهدات برخوردار شوند که بتوانند واحدها و پلاک‌ها را تجمیع کنند و چون از عمده افراد ساکن در این بافت‌ها بی‌بضاعت و ملک‌های زیر 50 تا 100 دارند توان تجمیع ملک‌ها و بهره‌مندی از این تسهیلات را ندارند.
وی ادامه داد: در حال حاضر برخی شرکت‌های اقتصادی هستند که با خریداری ملک‌ها از این مزایا استفاده کرده و بهره اقتصادی می‌برند.
عدم همراهی دولت برای ارائه تسهیلات لازم در زمینه بافت‌های فرسوده
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به پاره‌ای از مشکلات در مسیر نوسازی بافت‌های فرسوده بیان داشت: عدم همراهی دولت برای ارائه تسهیلات لازم برای نوسازی بافت فرسوده از یک سو و ناهماهنگی بین دستگاه‌ها برای ارائه خدمات سبب کاهش سرعت در مسیر نوسازی بافت‌های فرسوده و ایجاد رکود در تحقق این مهم می‌شود.
وی با اشاره ضمن تقدیر از برخی تجربیات موفق در راستای اصلاح بافت‌های فرسوده در شهر تهران، به برخی از تجربه‌های ناموفق نیز اشاره کرد و افزود: متاسفانه در زمینه اصلاح بافت‌های فرسوده در برخی محلات همانند محله‌های اتابک و مینابی تجربه خوبی را شاهد نیستیم. امروز وقتی وارد این محلات می‌شوید شاهد این هستید که این محلات دست خورده شد و بافت این محلات تغییر کرده و از یک سوء محل حضور معتادان، مواد فروشان و ضایعاتی‌ها شده و شرایط برای سکنی‌گزینی مردم مقداری متفاوت شده و به دلیل تغییر برخی سرانه‌ها همانند مساجد، کلانتری و ... و به هم خوردن این استاندارها مشکلات بیشتری در این مناطق به‌وجود آمده است.
مهمترین مشکل تهران
طلا در بخش دیگری از این گفت‌وگو به مهمترین مشکل تهران اشاره کرد و گفت: مهمترین مشکل تهران نبود مدیریتی است که بتواند دستگاه‌ها و منابع را در کنار یکدیگر قرار دهد تا بتواند با استفاده از شرایط ایجاد شده فضای خوبی برای مردم فراهم کند که مردم با اطمینان کامل و با تمام توان وارد این موضوع شده و بافت‌های فرسوده را اصلاح کنند.
وی با اشاره به برخی تجربیات موفق شهر تهران در حوزه اصلاح بافت‌های فرسوده افزود: در برخی مناطق شهر تهران نیز شاهد تجربه‌های موفق در زمینه اصلاح بافت‌های فرسوده هستیم. به‌طور مثال محله نازی‌آباد منطقه 16 و ... برخی شرکت‌ها به کمک مردم آمدند و با راضی بودن به سود کمتر اقدام به اصلاح بافت‌های فرسوده کردند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در بخش پایانی گفت‌وگو با خبرنگار فارس تصریح کرد: اگر به بافت فرسوده به چشم نگاه اقتصادی و سودآور نگاه کنیم مطمئن باشیم که در بافت‌های فرسوده هیچ تغییری ایجاد نمی‌شود اما اگر شرکت‌هایی به کمک مردم بیایند و به جای فشار به مردم با راضی بودن به سود کمتر می‌توانند هم به مردم کمک کرده و هم خودشان نیز استفاده اقتصادی کرده و هم مشکلات بافت‌های فرسوده را مرتفع کنند.
نخستین گردهمایی نخبگان و فرهیختگان نوسازی بافت‌های فرسوده شهری با هدف اعتمادسازی و ترغیب شهروندان به حضور و مشارکت در فرآیند نوسازی و ارتقا کارآمدی فعالیت‌ها و اقدامات این حوزه امروز در محل فرهنگسرای ولاء واقع در اتوبان شهید کریمی، نرسیده به میدان نماز برگزار خواهد شد.
همچنین، در این گردهمایی از مقالات برگزیده در حوزه نوسازی نیز تقدیر می‌شود.
منبع: فارس
