وقايعاتفاقيه: توسعه بيحد و حصر و نبود فرايند توسعه پايدار در گسترش قلمرو شهرها و روستاها و تأسيسات مختلف صنعتي و کشاورزي در دهههاي اخير، سبب شده است که حيات گونههاي مختلف وحش با تهديدات جدي مواجه شود. ازبينرفتن زيستگاهها و طعمههاي حياتوحش، ابتداييترين اثر اين روند شتابناک و ناپايدار است. حالا با آغاز فصل سرما و کاهش محسوس غذا براي گونههاي مختلف پرندگان و وجود تهديدات شديد انساني به نظر ميرسد، درانداختن طرحي نو از سوی شبکههاي سازمانهاي مردمنهاد طرفدار محيطزيست ميتواند راهگشا باشد. همينطور که انجمن حاميان طبيعت زاگرس در ياسوج با بسيج عمومي اعضا و طرفداران طبيعت به شکل خودجوش و دواطلبانه ساخت دانهخوري از مواد بازيافتي را در دستور کار خود قرار داده و در دو فاز سعي کرده پرندگان طبيعت جنگلي اطراف شهر ياسوج را حمايت کنند.
در اين برنامه که روز جمعه، سوم دي، اولين فاز آن در پارک جنگلي ياسوج اجرا شد، بيش از 40 عدد دانهخوري از مواد بازيافتي ساخته و نصب شد و سپس با دانه پر شد. دبير انجمن حاميان طبيعت زاگرس در صفحه مجازي اين سازمان غيردولتي تأکيد کرده که با توجه به سردي هوا، نبود دانه و مشکل پرندگان براي پيداکردن غذا در فصل سرما، اين برنامه براي کمک به پرندگان اجرا شده و در فازهاي بعدي نيز اجرا ميشود. فازهاي بعدي ايجاد دانهخوري و تأمين دانه براي پرندگان در سطح شهر و همچنين خارج از شهر است.
آنطور که علي پناهيجو ميگويد: هر 10 روز يکبار، دانهخوريها با دانه مجددا پر ميشوند. با توجه به نبود دانه در فصل زمستان، پرندگان در اين فصل به کمک نياز دارند؛ بنابراين اعضاي اين انجمن با ساخت دانهخوري از مواد بازيافتي سعي بر کمک به پرندگان نيازمند دانه کردند. اين دانهخوريها پس از فصل سرما يا هر زمان که در حين سرکشي و پرکردن آنها مشاهده شود که فرسوده شدهاند، جمعآوري ميشوند تا بهعنوان زباله در طبيعت رها نشوند و به آن آسيبي وارد نکنند. در اين برنامه، اعضاي انجمن بهصورت خودجوش به کاشت بذر بلوط نيز ميپردازند تا در اين فصل علاوه بر جمعآوري ظروف پلاستيکي و ايجاد دانهخوري، بتوانند کاهش محسوس پيکره جنگلي اطراف شهر و مناطق دورتر را به هر طريقي جبران کنند. هدف اين سازمانهايي غيردولتي در مديريت محيطزيست و طبيعت بهصورت داوطلبانه، کمک به بهبود وضعيت محيطزيست کشور است. در نبود نهادهاي ناظر و برنامههاي توسعه پايدار به نظر ميرسد نهادهاي مردمي طرفدار و علاقهمند به محيطزيست با بسيج تودههاي مردم علاقهمند، گام مهمي در کنترل و مديريت سرزمين برميدارند و بايد رسانهها و نهادهاي قضايي و قانونگذاري براي تسهيل فعاليت آنها، محدوديتها را از سر راهشان بردارند.
يک مقاله علمي درباره بررسي نقش سازمانهاي مردمنهاد در حفاظت از محيطزيست تأکيد کرده است: يکي از مشکلات و دغدغههاي بشر امروزي، مواجهه با مشکلات حاد زيستمحيطي بوده و رفع اين مشکلات، نيازمند مشارکت همگاني است. نهادهاي مردمي حفاظت محيطزيست، جريانهاي داوطلبانه و خودجوشي هستند که در جهت حفاظت از محيطزيست در چند دهه اخير بهپا خاستهاند و نقش تقويتي مهمي را درزمینه مشارکت همگاني برعهده دارند. اين مقاله بر آن است که نقش اين سازمانها و مشکلات پيشروي آنها را مورد بررسي قرار دهد. اين تحقيق با استفاده از روش اسنادي و بررسي پژوهشهاي انجامشده در زمينه سازمانهاي غيردولتي زيستمحيطي، کارکردهاي اين سازمانها را با استفاده از مباحث نظري جنبشهاي اجتماعي ازجمله نظريه بسيج منابع و نظريه توسعه مردممحور ديويد کرتن مورد بررسي قرار داده است. سازمانهاي غيردولتي زيستمحيطي بهعنوان جنبشهاي اجتماعي با استفاده از بسيج منابع موجب تقويت مشارکت و اخلاق زيستمحيطي ميشوند و همچنين ميتوانند مانع سياستهاي منفي دولت نسبت به تخريبهاي زيستمحيطي باشند و با نقش واسط بين مردم و دولت، اين دو را به حفظ محيطزيست ترغيب کنند و نقش ذينفع در دعاوي کيفري زيستمحيطي را برعهده بگيرند.