امير حسين رجبي معمار*
کد خبر: ۳۹۳۴۸۵
تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۸:۰۰ 12 March 2017
ترکیه به عنوان بازیگر مهم در سوریه که طی ۶ سال گذشته بر آتش جنگ در این کشور دمیده باعث شده است تا ناامنی به محیط داخلی کشورش نفوذ کند و هنوز نتواند جایگاه محکمی را در سوریه به دست آورد.

بحران سوریه بعد از ۶ سال جنگ همچنان آینده روشنی ندارد. ایران به عنوان بازیگر منطقه ای پیروز در رسیدن به اهداف مورد نظرش به ویژه بعد از آزادسازی حلب، به دنبال راه حل های سیاسی در حل بحران است. ترکیه، بازیگر مهم دیگر در سوریه که در این ۶ سال بر آتش جنگ دمیده است باعث شده است ناامنی و بحران سوریه به محیط امنیتی داخلی کشورش صادر شود.

آنکارا که به دنبال سقوط ۶ ماهه دولت بشار اسد بود، بعد از ۶ سال همچنان نتوانسته جایگاه محکمی در سوریه به دست آورد. فتح «الباب» در عمق خاک کشور سوریه، با مخالفت های تند دولت بشار اسد مواجه شده است. درگیری بین نیروهای ارتش سوریه با نیروهای ترکیه در الباب با میانجیگری و هشدار روسیه موقتا به پایان رسید. ترکیه در میان بحران های امنیتی، سیاسی و اقتصادی کشورش و تحولات سوریه و عراق، سرگردان و گیج است و این کشور در بازی میان دو قدرت فرا منطقه ای (روسیه و آمریکا) بیشتر بازی خورده است تا بازیگر باشد. ترکیه در ۳ محیط داخلی، منطقه ای  و بین المللی خواهان چند دستاورد است:

محیط داخلی: در ۱۶ آوریل (۲۷ فرودین ماه) رفراندوم قانون اساسی تغییر نظام سیاسی ترکیه در پیش است. رئیس جمهوری ترکیه که در نظرسنجی های اخیر میزان محبوبیت حزب وی به زیر ۴۰ درصد سقوط کرده است باید ثابت کند بازگشت امنیت و حل مشکلات اقتصادی در سایه شخصی مقتدر تداعی پیدا می کند. «رجب طیب اردوغان» بارها شیوه حکومت های اقتدارگرا را تحسین کرده است اما تاکنون ورود ترکیه به سوریه، دستاورد مورد نظر اردوغان را به همراه نداشته است.

محیط منطقه ای: ترکیه تنها بازیگر طرف غربی- عربی است که عملیات نظامی سپر فرات را پیش می برد. پیشروی در خاک سوریه با چند هدف دنبال می شود:

۱- ایجاد منطقه امن: مدت ها است که ترکیه به دنبال ایجاد منطقه پرواز ممنوع است اما با بی اعتنایی طرف غربی همراه بوده است حتی وعده ایجاد منطقه امن مورد نظر ترامپ هم همچنان در ابهام است، هدف اول ترکیه تشکیل سرزمین امنی بین ۴ نقطه «جرابلس»، «اعزاز»، «الباب» و «منبج» است که تاکنون منبج همچنان در تصرف کردهای سوریه است. این منطقه بین کانتون عفرین با دو کانتون دیگر کوبانی و جزیره انشقاق ایجاد می کند.

۲- پر کردن دست خود در مذاکرات: ترکیه به دنبال فتح «الرقه» با کمک نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا است تا در مذاکرات، قدرت چانه زنی معارضان سوری و کشورش را بالا ببرد. نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF ) از شمال سوریه به سمت الرقه با حمایت هوایی آمریکا به سرعت در حرکت هستند و تا نزدیکی الرقه هم رسیده اند. ترکیه از دولت جدید آمریکا انتظار دارد که فتح کامل استان الرقه بدون حضور کردها و با کمک نیروهای ارتش آزاد و ترکیه محقق شود.

۳- دیگرسازی کردی در مقابل PYD: از سال ۲۰۱۱ گروهی از کردهای سوریه (ENKS) با حمایت بارزانی و ترکیه تشکیل شده است که امروز می خواهد برای ترکیه نقش مهمتری را ایفا کند. این نیروها که بارزانی در عراق به آنها آموزش داده است هنوز نتوانسته اند وارد سوریه شوند و در نبرد تصرف سنجار از دست نیروهای وابسته به پ ک ک، ناموفق بودند. ترکیه انتظار دارد در مذاکرات صلح سوریه شورای ملی کرد را به عنوان نماینده کردها معرفی کند، آنکارا تاکنون مخالف حضور حزب اتحاد دموکراتیک PYD در مذاکرات سوریه بوده است و انتظار دارد در کانتون های شکل گرفته کردی اختلاف ایجاد کند تا از قدرت PYD بکاهد.

۴- رهبری مخالفان محور مقاومت: ترکیه از ابتدای بحران سوریه سعی در شکستن خط مقاومت داشته است این کشور همچنان در توهم رهبری این مخالفت ها است تا بتواند حمایت اعراب و اسرائیل را کسب کند. ترکیه هنوز باور نکرده است که دولت اسد ماندنی است و یک طرف محکم مذاکرات، دولت اسد است و سایر گروه های معارض سیاسی و نظامی طرف دیگر هستند.

حوزه بین المللی: ترکیه به دنبال بازیابی حیثیت بین المللی خویش است. این کشور در مواجهه با اتحادیه اروپا مشکلات بسیاری دارد که حتی کمپین های انتخاباتی حزب عدالت و توسعه در کشورهای اروپایی ،پشت سر هم لغو می شود.

*دبير گروه تركيه شناسي مركز پژوهشهاي علمي و مطالعات استراتژيك خاورميانه


منبع: مهر
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار