در این مطلب آمده است: دی‌ماه سال گذشته بود که هیربد معصومی، معاون امور شهرداری‌های سازمان شهردار‌ها و دهیاری‌های کشور از ابلاغ آیین‌نامه ساماندهی مشاغل و اصناف مزاحم شهری خبر داد که به موجب اصل (138) قانون اساسی و بند (20) ماده (55) قانون شهرداری، که از سوی وزارت کشور تهیه و در دولت تصویب شده بود.
در این آیین‌نامه همچنین نام مشاغل و صنوفی که به دلیل آلودگی و مزاحمت زیاد و شرایط ناایمن نمی‌توانند در محدوده شهر فعالیت کنند آمده بود. با این وجود اما اکنون یکی از اصلی‌ترین متولیان اجرایی شدن این آیین‌نامه از توقف آن سخن گفته است.
طرحی با سابقه 30 ساله
انتقال مشاغل و واحدهای تولیدی آلاینده سابقه طولانی دارد و به اوایل دهه 70 می‌رسد که طرح کلی و جامعی هم برای آن تهیه شد. با این وجود اکنون بعد از گذشت حدود سه دهه به‌نظر می‌رسد در این زمینه چندان اقدامات قابل توجهی انجام نشده است.
حضور واحدهای آلاینده که هرساله به ویژه در فصول سرد سال و افزایش میزان ذرات معلق، مسئولان شهری اقدام به تعطیلی موقت و چند روزه آن می‌کنند، مصداقی براین مدعا است. این درحالی است که اکنون در یک اقدام عجیب فرهاد افشار، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران از توقف انتقال مشاغل مزاحم به خارج از پایتخت خبر می‌دهد. آن‌هم در شرایطی که پیش‌تر فریده اولادقباد، نایب رییس مجمع نمایندگان استان تهران از موافقت با انتقال صنایع آلاینده هوای تهران در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا سخن گفته بود.
پیشنهاد استحصال انرژی‌های نو
واقعیت این است که صنایع آلاینده داخل محدوده شهری نقش مهمی در تشدید آلودگی هوا دارد، موضوعی که موجب شده بود، پیشنهاد استحصال انرژی‌های نو نیز در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مطرح شود.
اکنون اما با توجه به اظهارات افشار به‌نظر می‌رسد، همچنان مشاغل مزاحم و صنوف به عنوان یکی از پارامترهای آلودگی های محیطی در این کلانشهر به فعالیت خود ادامه دهند، هرچند که وی بیان کرده است؛ وقتی این دسته از صنایع و مشاغل به خارج از شهر انتقال می‌یابند، عملا آلودگی شهر از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال خواهد یافت که به‌طور قطع این امر مشکلات عدیده‌ای را به وجود می‌آورد.
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران این را هم گفته است که در دنیا برای فعالیت مشاغل این چنینی برنامه‌ریزی دیگری در دستورکار قرار دارد و رویکرد توسعه پایدار مدنظر است که در آن سه رکن مسائل اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی مورد توجه قرار دارد.
این درحالی است که حداقل متولیان امر سه دهه فرصت داشتند تا در این زمینه برای برخی از مشاغل اقدامات لازم را انجام دهند، با این وجود اما به‌طور مثال ساکنان پایتخت پاییز سال گذشته در آلوده‌ترین پاییز چهار سال اخیر را تجربه کردند، آنچه که لیلا نظری، سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره آن سخن گفته است.
آلودگی که نباید از سهم صنایع آلاینده در کنار سایر عوامل تولیدکننده ذرات معلق در هوا غافل ماند. ضمن اینکه باید گفت مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران درحالی از تغییر رویکرد در این خصوص خبر داده است که تیرماه گذشته وی گفته بود؛ تصمیم‌گیری برای فعالیت 10رسته شغلی پایتخت در آینده نزدیک انجام شده است.
افشار این را هم عنوان کرده بود که با بررسی شکایات ثبت شده شهروندان در سنوات گذشته و فراوانی مشاغل موجود، به این نتیجه رسیدیم که در اسرع وقت الزامات حضور 10رسته شغلی را تدوین و به مناطق جهت اجرا ابلاغ کنیم.
البته وی به نوعی بیان کرده است که این تغییر رویکرد به معنای ماندگاری واحدهای تولیدی که نقش موثری در آلودگی هوا دارند نیست. با این توضیح که تا پایان سال جاری باید دستورالعمل‌های لازم جهت الزاماتی که رسته‌های شغلی باید آن را رعایت کنند، به همین منظور این الزامات برای 80 رسته تدوین و عملیاتی خواهد شد، ضمن اینکه فضای جغرافیایی و تطبیق مشاغل با رسته‌های اطراف آنها نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
ضرورت همکاری‌های بین بخشی
اشاره به این نکته ضرورت دارد که در حال حاضر400 هزار رسته شغلی در تهران فعالیت می‌کنند که براین اساس باید در ارتباط با هر فعالیت شغلی 2 شاخص و الزام تعریف شود.
علاوه براین متولیان امر نباید از بحث مزاحمت‌هایی که موجب نارضایتی شهروندان نیز می‌شود، غافل بمانند، بنابراین به‌نظر می‌رسد موقعیت جغرافیایی و تطبیق فعالیت‌های شغلی در محدوده فعالیت مورد توجه قرار گیرد.
واقعیت این است که دستگاه‌ها و نهادهای مختلف مانند؛ استانداری، فرمانداری باید در برنامه‌ریزی برای انتقال صنایع آلاینده همکاری و تعامل کافی را با یکدیگر داشته باشند، همچنین برای انتقال یا ماندگاری صنایع با توجه به شاخص تولید آلاینده‌های مختلف باید طبق برنامه‌ریزی‌های کارشناسی صورت گیرد. ضمن اینکه باید به یاد داشت که هماهنگی بین‌بخشی و فرابخش در پیگیری و حل مشکلات زیست محیطی نکته مهمی است که اهمیت آن از نحوه انتقال صنایع آلاینده به خارج از شهر بسیار بیشتر است، با این وجود اما به‌نظر می‌رسد هنوز گام موثری در این زمینه برداشته نشده است و این تصمیم جدید نیز چندان قابلیت اجرا ندارد.
