اسلحه خطرناک تر است یا استخر

پدر و مادر دختر بچه ای به نام مولی را در نظر بگیرید. بهترین دوستان این دختربچه امی و ایمانی هستند که هر دو در نزدیکی خانه مولی زندگی میکنند. پدر و مادر مولی میدانند که در منزل امی اسلحه وجود دارد و بنابراین به مولی اجازه بازی در آنجا را نمیدهند. اما مولی زمان طولانی را در منزل ایمانی که در خانه استخر دارند میگذراند.

پدر و مادر مولی از این تصمیم خردمندانه احساس خرسندی میکنند. اگر شما هم مانند بسیاری از افراد جامعه باشید از همین مدل تصمیم پیری استفاده خواهید کرد. اما اگر نگاهی به آمار بیندازیم به نتایج جالبی خواهیم رسید. با توجه به آمار موجود این تصمیم چندان خردمندانه به نظر نمیرسد. بنابر آمار احتمال مرگ ناشی از استخر خانگی در آمریکا 1 در 11000 و احتمال مرگ ناشی از اسلحه 1 در میلیون است. بنابراین احتمال ایجاد حادثه خطرناک برای فرزندتان در خانه ایمانی 100 برابر بیشتر از خانه امی است!

اما چرا ما در ارزیابی خطر برعکس عمل میکنیم؟

یکی از خطاهای انسان در مدیریت ریسک این است که معمولا اعمال فرد تناسب دقیقی با آمار و اطلاعات ندارد. میزان واکنش ما نسبت به خطرات معمولا وابسته به دو موضوع است.

• میزان کنترل پذیری وضعیت
• میزان ناراحتی ناشی از اتفاق

میزان کنترل پذیری به این موضوع اشاره دارد که معمولا افراد نسبت به خطراتی که در کنترل آنها است، نسبت به خطراتی که بر آنها کنترل ندارند ناراحتی کمتری و آن را کم خطرتر ارزیابی می کنند. به عنوان مثال چون شما امکان کنترل کردن ماشین خود را دارید، خودرو را کم خطر تر از هواپیما احساس میکنید.

میزان ناراحتی نیز به شدت ناراحتی حاصل از یک اتفاق تلخ اشاره دارد. ناراحتی شدید ناشی از یک واقعه بر روی برآورد افراد تاثیر بسزایی دارد. فکر اینکه سینه یک بچه با اسلحه شکافته شود بسیار وحشتناک و سخت است در صورتی که غرق شدن بچه در استخر معمولا بدون سر و صدا و در30 ثانیه اتفاق خواهد افتاد. به همین دلیل است که مردم اسلحه را بسیار خطرناکتر از استخر خانگی میپندارند. در این بخش باید توجه داشته باشید که اگر میزان ناراحتی بالا باشد، هر چند احتمال وقوع کم باشد اما مردم آن را خطرناکتر ارزیابی می کنند. نکته مهم این است که اگر احتمال خطر بالا باشد اما میزان ناراحتی حاصل از آن کم باشد نیز مردم به اشتباه خواهند افتاد.

به طور کلی هنگامی که خطر بالا و ناراحتی پایین است مردم واکنش کمتری نشان میدهند تا هنگامی که خطر پایین است و ناراحتی بالا