محمدرضا زمانی خطیبی : در عصر کنونی سالهاست که نحوه جدیدی در بحث آموزش و آموختن ظهور کرده و آن آموزش ضمن تجربه با ابزار های مورد آموزش هست. یعنی پروسه آموزش ضمن کار و تجربه با ابزار آلات آموزشی محقق می شود و دیگر صرفا تئوریک نیست. در همین راستا کشور ما نیز دیر زمانی است که بر این متد آموزشی تاکید داشته و صنایع آموزشی از همین روی ایجاد و پشتیبانی شده است. اما در این راه مهم و پر پیچ و خم مشکلات و انتقاداتی نیز وجود دارد که مشروح آنها را در گفت و گو با علیرضا ارگی، عضو هیئت مدیره شرکت صنایع آموزشی و قائم مقام مدیر عامل می خوانید.
یکی از قدیمی ترین مراکز دانش‌بنیان ایران
عضو هیئت مدیره شرکت صنایع آموزشی و قائم مقام مدیر عامل گفت: می توان دانش بنیان بودن را واژه و عنوانی نو ظهور در کشورمان دانست اما شاید در سال 1353 کسی مطلع از این ترکیب واژگانی نبود اما صنایع آموزشی از ابتدا، حرکت خود را بر همین مبنا قرار داد و پس از انقلاب نیز این خصوصیت بیش از پیش شد.
علیرضا ارگی در این رابطه چنین گفت: امروزه ما مدام راجع به شرکت‌های دانش‌بنیان صحبت می‌کنیم. در ایران شرکت‌هایی وجود داشتند که اصلا وقتی که مفاهیمی مثل شرکت‌های دانش‌بنیان نبودند، این‌دسته از شرکتها بوده‌اند و دانش‌بنیان هم بوده‌اند و بر اساس این مفهوم حرکت می‌کردند.
ارگی افزود: مفهوم استفاده از ابزارآلات کمک آموزشی در ایران متعلق به سال 53 است و شرکت صنایع آموزشی در آن زمان برای این مفهوم ایجاد شده بوده که از پیش دبستانی تا دانشگاه را باید با تجربه کردن آموخت.
ارگی ادامه داد: در صنایع آموزشی بیش از 3500 محصول کمک آموزشی برای ارائه‌دادن به مجموعه‌های مختلف از پیش دبستانی تا سطح دانشگاه طراحی و تولید شده است.
قائم مقام صنایع آموزشی گفت: اساسا بحث تجهیزات آموزشی و تجهیزات کمک آموزشی بسیار وابسته به نوع نگاه یا نوع جایگاه هر کشور در گروه صنعتی، در حال توسعه یا جهان سومی است. مسلما در کشورهایی که پیشرفته هستند و توسعه‌یافته اند، این ابزار نقش کلیدی در حوزه آموزش دارد و اساسا از آموزش تفکیک‌ناپذیر است ، در این کشورها وقتی بحث آموزش را رصد می‌کنیم، متوجه می‌شویم که آنها با مدل آزمون و خطا کاری را جلو نمی‌برند؛ بلکه حتما با ابزارآلات و تجهیزات آموزشی کاملا آموزش می‌گیرند و بعد وارد حوزه واقعی کار می‌شوند.
وی ادامه داد: در کشورهای در حال توسعه، این مقوله، یعنی ورود به حوزه کار با تجهیزات آموزشی و خروج از بحث‌های تئوریک در حال بسط و گسترش است. بر این اساس می‌توانیم براحتی نتیجه‌گیری کنیم که در کشورهای جهان سومی اغلب مباحث آموزشی تئوریک است و چیزی به‌عنوان تجهیزات آموزشی یا تجربه در آموزش وجود ندارد.
ارگی خاطر نشان کرد: اگر روند جهانی پیشرفت و توسعه را بنگرید، به راحتی میتوان نتیجه گرفت که هر کشوری که در حال توسعه است، بیشتر از این تجهیزات استفاده می کند و در این دسته از کشورها بیشتر، یادگیری با چشم و حواس و تجربه است .
و در نهایت می توان به جرات این نتیجه گیری را نمود که هر گاه آموزش به همراه تجربه وآزمایش باشد، آن کشور به توسعه‌یافتگی بیشتری خواهد رسید.
قائم مقام صنایع آموزشی در ادامه گفت: بطور مثال مجموعه‌هایی که کار آسانسور می‌کنند و می‌خواهند افرادی که در کار تعمیر و سرویس آسانسور هستند را آموزش دهند، لازم نیست این کار را با آسانسور واقعی انجام دهند، بلکه این آموزش را می توانند با مدل آموزشی آسانسورهای شرکت صنایع آموزشی که در تکنولوژیهای مختلف ساخته ایم را در کارگاه خودشان انجام دهند.. یا بطور مثال در بحث دانشکده نفت، واقعا احتیاجی نیست یک مهندسی که می‌خواهد مباحث پتروشیمی را یاد بگیرد، کنار برج تقطیر ساعت‌ها وقت بگذارد و آموزش ببیند، ما می‌توانیم مدل آموزشی برج تقطیر را در اختیار دانشکده قرار دهیم، کما این‌که این کار را کردیم و محصولات مختلفی در این حوزه ارائه دادیم. یا بحث رآکتور؛ شما می‌توانید الان در نمایشگاه بحث رآکتور را ببینید. روی همین حساب است که این شرکت در ایران در زمینه ساخت این گونه تجهیزات سابقه طولانی‌ای دارد و از سال 53. قبل از این‌که مفاهیم شرکت های دانش‌بنیان وجود داشته باشد، شرکت صنایع آموزشی بر اساس همین مفاهیم در ایران وجود داشته است.
قائم مقام شرکت صنایع آموزشی ادامه داد: وزیر آموزش و پرورش اخیرا تاکید درست و بجایی داشتند که بچه‌ها تا کلاس سوم باید بازی کنند. این نظر بحث علمی گسترده‌ای دارد و یک ریشه کاملاً علمی دارد و با مطالعه کشورهای توسعه‌یافته مشاهده می شود بچه‌ها تا کلاس سوم با بازی ها یاد می‌گیرند. از همین روی است که شرکت صنایع آموزشی محصولات و بازی‌هایی که کودک ضمن بازی کردن می آموزد را طراحی و تولید کرده و می کند.
- پژوهشی چگونه صورت می‌گیرد و بعد تحقق علمی پیدا می‌کند؟
ارگی در پاسخ به این سوال که «عده‌ای می‌گویند این تولیدات رو به اضمحلال است، چون نسل جدید آموزش نسل دیجیتالی و به نحوی مجازی است، و آموزش اخیر در غالب های تکنولوژیکی مانند واقعیت مجازی (VR) محقق می شود گفت: این حرف، حرف درستی است، ولی در یک روندی باید به این نقطه برسیم. نمی‌توانیم بگوییم الان دقیقا برای ما همان عصر است. شما در دنیا می‌بینید سیستم‌های آموزش مجازی رونق بسیار دارد، ولی آیا در ایران هم همین گونه است؟ این سیستمها در ایران نیز راه اندازی شده است ولی هنوز به آن نقطه ایده ال نرسیدیم. ما نمی‌توانیم دانشگاه را حذف کنیم و بگوییم کل سیستم آموزشی‌مان را بر اساس سیستم آموزش مجازی شکل خواهیم داد، ما نمی‌توانیم مدارسمان را حذف کنیم. اما شرکت صنایع آموزشی با نگاه به آینده در بعضی از مباحث مثل آناتومی بدن انسان وارد حوزه واقعیت مجازی شده و محصولاتی را در این حوزه تولید نموده است
قائم مقام شرکت صنایع آموزشی در پایان گفت و گو تصریح کرد: حرف ها و درخواست هایی از والدین دارم. عرضم به این عزیزان این است که ما همه چیز را نباید توقع داشته باشیم تا دولت یا حاکمیت در اختیارمان بگذارد یا برای این‌که بتوانیم یک وضعیت بهتری را ایجاد کنیم، حتما باید آموزش و پرورش ما تغییر کند. تغییر باید از خانواده‌ها شروع شود، این اولین گام است در همین راستا شرکت صنایع آموزشی امکاناتی دارد که خانواده‌ها می‌توانند با این تجهیزات آموزش بهتری به بچه‌هایشان دهند. در مجموعه صنایع آموزشی بخش R&D فکر می کند و آنها را تولید می کنیم، و در مرحله بعد همین تولیدات را باید پدرها و مادرها بگیرند و استفاده کنند. پدر و مادر نباید بی‌خیال باشند، نباید اینقدر راحت فکر کنند که آموزش و پرورش یا مدرسه وظیفه‌اش این است که به بچه من درس دهد. نه، اینطوری نیست. ما اگر واقعا برای آینده فرزندانمان نگرانیم، باید خودمان دغدغه داشته باشیم، یعنی ما باید وارد آن حوزه شویم و ببینیم که چه امکاناتی در کشور وجود دارد که بچه من بتواند حروف الفبا را بهتر و با بازی یاد بگیرد؛ آیا از خودمان سوال کرده ایم که یک بازی وجود دارد که من با بچه‌ام بازی کنم و هر دو ساعتی خوشی بگذرانیم و هم بچه‌ام چیزی یاد بگیرد؟ واقعا این وجود دارد؟ آیا منِ پدر و مادر دنبال این کار رفتم ، رفتم که ببینم چیزی در کشور وجود دارد؟ یک مقدار من روی صحبتم با پدر و مادرها است که من خواهش می‌کنم اینقدر بی‌تفاوت به آموزش بچه‌ها نباشید.
گفت و گو : محمد رضا زمانی خطیبی
