به گزارش «تابناک تهران»؛ با وجود واکنش تند برخی از اعضای شورا و شهروندان به خبر اخذ عوارض از تونل‌ها و بزرگراه‌ها و حتی تکذیب وجود چنین طرحی، دیروز محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، در گفت‌وگو و یادداشتی، ضمن تایید وجود چنین طرحی، تمام‌قد از آن دفاع کرد. به‌همین بهانه گفت‌وگویی در مورد ابعاد مختلف این طرح و دغدغه‌های آن، با علی پیرحسینلو، مشاور رسانه‌ای حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
** پس از انتشار خبر اخذ عوارض از تونل‌ها و برخی بزرگراه‌ها توسط شهرداری که گویا قرار است در آینده‌ای نزدیک اتفاق بیفتد، واکنش‌های مختلفی از سوی مدیران شهری، اعضای شورای شهر و به‌خصوص شهروندان نشان داده شد. واکنش‌هایی که بعضا مخالف سرسخت اجرای این طرح بوده و هستند. کار به جایی رسیده که اکنون بسیاری از اعضای شورای شهر حتی درمورد وجود چنین طرح و لایحه‌ای اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.
**بالاخره واقعیت چیست؟ آیا اصلا چنین لایحه‌ای وجود خارجی دارد یا خیر و اگر دارد، چرا صادقانه در مورد آن به شهروندان اطلاع‌رسانی نمی‌شود؟
بله. چنین لایحه‌ای وجود دارد و هم‌اینک در معاونت برنامه‌ریزی شهرداری در حال بررسی است. ولی واقعیت این است که سابقه این لایحه به مصوبه شوراهای شهردوره‌های پیشین برمی‌گردد که در قالب ماده 158 برنامه دوم توسعه شهر تهران، شهرداری را ملزم کرده که برای کاهش آلودگی هوا، کاهش ترافیک و تامین هزینه‌های توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل شهری و همچنین توسعه حمل و نقل عمومی، لایحه‌ای را برای اخذ عوارض از تونل‌ها و بزرگراه‌ها در سال اول برنامه دوم - تا پایان 93- تدوین کند و برای تصویب آن را به شورای شهر ارایه کند.
** و این اتفاق افتاده؟ یعنی شهرداری چنین لایحه‌ای را تدوین کرده بود؟
بله. این لایحه در شهرداری تدوین می‌شود و در تاریخ 24 دی ماه 1393، قالیباف، شهردار وقت تهران آن را به شورا ارایه می‌کند منتها شورا ایرادهایی را به آن می‌گیرد و دوباره آن را برای اصلاح به شهرداری برمی‌گرداند. شهرداری نیز این لایحه را مجددا در تاریخ 16 تیرماه 1394 و پس از اصلاح به شورای شهر ارایه می‌دهد که اتفاقا این لایحه با استقبال و موافقت احمد دنیامالی (رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل وقت شورای شهر تهران) و مهدی چمران (رییس وقت شورای شهر تهران) روبه‌رو می‌شود.
** پس چرا هیچ‌وقت اجرایی نمی‌شود؟
دقیقا نمی‌دانیم چرا! ولی حدس می‌زنیم که دلیلش این باشد که نمی‌خواسته‌اند ریسک چنین اقدامی را بپذیرند. ضمن آنکه اصولا سیاست اصلی شهرداری در دوره قبل، کسب درآمد از طریق تراکم‌فروشی و شهرفروشی بود و برای همین چندان به دنبال راهکارهای کسب درآمدهای پایدار مانند همین اخذ عوارض نبودند. حتی در دوره جدید شورا نیز حداقل 4 نفر از اعضای شورا در این مورد اظهارنظر کرده‌اند و تاکید داشته‌اند که از شیوه‌های معمول برای اخذ درآمد پایدار استفاده شود. البته این حرف، حرفی اساسی و منطقی و علمی است. اصولا چرا باید هزینه‌های تردد کمتر از 2.5 میلیون نفر مالکان خودرو در خیابان‌ها را، همه 8 میلیون نفر جمعیت تهران بدهند؟
** یعنی کمیسیون حمل و نقل و ترافیک هم موافق این طرح بوده است؟
بله. سال گذشته زمانی که بحث اصلاح طرح ترافیک تهران مطرح بود، آقای علیخانی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر در شورا اعلام کرد که بهتر است بندی را هم برای اخذ عوارض بزرگراهی به آن اضافه کنیم اما درنهایت چون هنوز ماهیت طرح ترافیک جدید برای شهروندان چندان روشن نبود، تصمیم بر آن شد تا فعلا بیشتر مردم را گیج نکنیم و بگذاریم برای بعد.
** تا اینکه دوباره شما خودتان این طرح را آماده کردید.
نه. اصلا این‌چنین نیست. اصولا به خاطر ماهیت این طرح که ماهیتی درآمدزایی دارد، تدوین آن در حیطه ما نیست بلکه بیشتر در حوزه مالی است، به‌همین خاطر در 24 تیر ماه سال‌جاری، دکتر حسینی مکارم، معاون مالی وقت شهرداری تهران، طی نامه‌ای، لایحه اخذ عوارض بزرگراهی که در آن معاونت تهیه شده بود را برای ما فرستاد تا نظرات و دیدگاه‌های این حوزه را در آن لحاظ کنیم. همان زمان آقای پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل شهرداری تهران به خاطر نگاه درآمدی این لایحه، با آن مخالفت کرد و گفت اگر دنبال کسب درآمد هستید بهتر است از محل‌های دیگری این کار را انجام دهید. به همین دلیل عوارض تونل و بزرگراه‌های کشور را به لایحه «بهای خدمات» بزرگراهی تغییر داد. الان هم این لایحه در معاونت برنامه‌ریزی شهرداری در حال بررسی کارشناسی است و هنوز به شورا نرفته است.
** خب این چه فرقی در اصل ماجرا می‌کرد؟
ببینید، ما معتقدیم که به جای تعیین رقم مشخصی برای عوارض بزرگراه‌ها و تونل‌ها باید تنها هزینه‌های «نگهداری» آنها را از مالکان خودروها بگیریم. منطقا هم این مساله قابل دفاع است. مثلا در بودجه امسال بابت نگهداری و نظافت و... پل‌های نیایش و صدر 14 میلیارد در بودجه شهرداری لحاظ شده است. این دو معبر، عموما مسیر تردد شهروندان شمال شهری هستند که اکثرا هم جزو طبقات مرفه جامعه هستند و مشکلی برای پرداخت عوارض ندارند. حالا چرا باید مردم جنوب شهر هزینه نگهداری از این پل‌ها و تونل‌ها را بپردازند؟! یعنی می‌خواهم بگویم منطق این مساله قابل دفاع است.
** براساس لایحه یاد شده، چند تونل و بزرگراه شامل اخذ عوارض می‌شوند؟
4 تونل رسالت، توحید، نیایش و شهدای غزه به همراه بزرگراه صدر.
** و رقم پیشنهادی این لایحه برای عوارض از آنها چقدر است؟
برای تونل رسالت 500 تومان و برای بقیه هزار تومان. البته اگر خودرویی معاینه فنی برتر داشته باشد این رقم به ترتیب 400 و 800 تومان خواهد بود.
** برای هر بار تردد؟
بله. برای هر بار که شما از این نقاط عبور می‌کنید.
**و در لایحه‌ای که قالیباف داده بود، عوارض پیشنهادی چقدر بود؟
300 تومان. البته آنجا تونل امیرکبیر هم جزو این تونل‌ها آمده بود ولی در عوض تونل شهدای غزه نبود.
** یعنی شما می‌خواهید بگویید معاونت حمل و نقل و ترافیک هیچ نقشی در تدوین این لایحه نداشته است؟
من چنین چیزی نگفتم. حرف من این است که ما آن را اصلاح کردیم و عوارض را فقط برای بهای خدمات پیشنهاد دادیم.
** فکر نمی‌کنید در این برهه و با وجود فشارهای اقتصادی فراوانی که روی مردم تهران است، این عوارض ممکن است بار مضاعفی روی دوش آنها و خانواده‌ها بگذارد. چون به هر حال خودروها معمولا به‌طور متوسط روزی یک‌بار بالاخره از یکی از این تونل‌ها و بزرگراه‌ها عبور خواهند کرد. ضمن آنکه اگر فردی به خاطر موقعیت شغلی یا محل زندگی خود مجبور به تردد از این نقاط باشد، باید ماهی حداقل 60 هزار تومان بپردازد. فکر نمی‌کنید این مبلغ زیاد باشد؟
این حرف به نظرم چندان منطقی نیست. وقتی که صحبت از اخذ عوارض از خودروها می‌شود همه فقط پرایدهای مسافرکش مدل 80 را مثال می‌زنند. در حالی که مگر چند درصد خودروهای ما از این دست هستند؟! واقعیت این است که 60هزار تومان رقمی نیست که مالکان خودروها را چندان تحت فشار قرار دهد.
** بگذارید از منظری دیگر به مساله نگاه کنیم. شما یکی از دلایل اجرای این طرح را کاهش ترافیک و سوق دادن شهروندان برای استفاده از حمل و نقل عمومی عنوان کردید. اما در عمل، سیستم حمل و نقل عمومی ما وضعیت اسفباری دارد و نمی‌تواند جوابگوی ترددهای امروزی ما باشد چه برسد به اینکه بخواهد دوباره سهمی به آن اضافه شود. فکر نمی‌کنید اول باید زیرساخت‌های حمل و نقل ترافیک را آماده و بعد، این طرح را اجرایی کرد؟
من در مورد وضعیت حمل و نقل عمومی با شما موافق هستم. حقیقت این است که در سنوات قبل، به جای آنکه بودجه‌ها صرف توسعه نوسازی و توسعه حمل و نقل عمومی شود، بیشتر صرف توسعه بزرگراه‌ها شده است. مثلا در دوره قالیباف 95درصد از خط 6 آماده بود درحالی که نه تجهیزات لازم را داشت و نه واگن. اینجا مردم حق ندارند بپرسند که آیا بهتر نبود به بودجه ساخت پل طبقاتی صدر -که در جهت تامین رفاه شهروندان شمال شهر احداث شده- صرف تکمیل این خط و سایر خطوط مترو می‌شد؟ براساس اصول علمی، به موازات توسعه حمل و نقل عمومی باید سیاست‌های محدود‌کننده تردد خودروهای شخصی را دنبال کنیم اما به دلیل اولویت قرار دادن شهرسازی و توسعه معابر، این اتفاق رخ نداده است.
** پس در دوره قبل، شهرداری از کجا بودجه توسعه مترو را تامین می‌کرد؟
عموما از محلی به نام «بانک شهر.» یعنی پول بانک شهر را در قالب وام به دل مترو می‌ریختند ولی در عوض شرایط مالی شهرداری را به جایی رساند که در دوره جدید دیگر بودجه کفاف نیازهای ضروری شهرداری را نمی‌داد.
** و یک سوال دیگر... خود معاونت حمل و نقل و ترافیک برای سنجش واکنش شهروندان، خبر این لایحه را به رسانه‌ها داده بود؟
نه. اصلا... ما هم نمی‌دانیم چطور پخش شده است.
** اگر این لایحه این همه سابقه و این همه موافق دارد، پس چرا تقریبا هیچ کسی آن را تایید نکرده و برعکس همه از وجود آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند؟
این طبیعی است. اصولا وقتی خبری جنجالی و چالش‌برانگیز می‌شود، سخت است که مسوولان مربوطه در مقام دفاع از آن برآیند یا بخواهند سرحرف خود بایستند!
** پس این‌طور که شما می‌گویید، این طرح نباید الان در اولویت کارهای شما باشد.
دقیقا. الان مهم‌ترین دغدغه ما بررسی چگونگی اجرای طرح زوج و فرد و طرح ترافیک در سال آینده است. ما حداقل 10 تا از این طرح‌ها را داریم که در حال کارشناسی است.
** آیا در لایحه شما، قرار است بعد از مدتی تمام تونل‌ها و بزرگراه‌ها، مشمول اخذ عوارض شوند؟
در این لایحه چنین چیزی نیامده است.
منبع: روزنامه اعتماد
