این حادثه از جمله خبرهایی بود که درباره آن سانسور یا محدویدت های مذهبی سیاسی امینتی اعمال نشد در نتیجه دست رسانه ها به ویژه مطبوعات در پوشش کاملا باز بود اما...
کد خبر: ۷۴۹۷۷۰
تاریخ انتشار: ۰۸ خرداد ۱۳۹۸ - ۲۱:۴۱ 29 May 2019

تابناک ایلام ،رضا غبیشاوی:: درباره پوشش خبری حادثه قتل همسر نجفی شهردار سابق تهران می توان به نکات زیر پرداخت.

1- یکی از آفت های پوشش خبری، پوشش خبری با پیش فرض است که منجر به نقض بی طرفی و سوگیری در خبر می شود.

در روند برگزاری انتخابات ریاست ایالات متحده آمریکا در سال 2016 انتقادی درباره نحوه پوشش رقابت درون حزبی دموکرات ها میان 2 نامزد یعنی هیلاری کلینتون و برنی سندرز مطرح شد. این انتقاد این بود که پوشش برخی خبرنگاران و رسانه ها به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه با این پیش فرض دنبال شد که به صورت قطعی و بدیهی، هیلاری کلینتون برنده این رقابت درون حزبی است. در نتیجه این حس نیز به مخاطب منتقل می شد که هیلاری قطعا برنده است و این موضوع در رای گیری اعضای حزب دموکرات تاثیر سرنوشت سازی داشت. این نقد مطرح و پیگیری شد.

در ماجرای قتل همسر نجفی نیز اتفاق مشابهی رخ داد. نجفی سیاستمداری موجه، اطلاح طلب و خوشنام بود. برخی خبرنگاران و رسانه ای اصلاح طلب یا نزدیک به اصلاحات به گونه ای حادثه نجفی را پوشش می دادند گویی به صورت پیش فرض و قطعی او را جزء مظنونان به قتل نمی دانستند. در نتیجه هیچ خبری در باره این فرضیه منتشر نکردند و حتی وقتی خبرگزاری برنا وابسته به وزارت ورزش و جوانان یا رسانه رکنا خبر متواری بودن نجفی را منتشر کردند از سوی برخی روزنامه نگاران قوی و تاثیرگذار جریان اصلاحات به عنوان عامل نشر فیک نیوز برچسب خوردند.

همچنین خبرهای مشروح و صحیح رکنا درباره حادثه (رسانه خبری حوادث) درباره متهم بودن نجفی در قتل همسرش از سوی خبرگزاری ها و رسانه های نزدیک به اصلاحات بایکوت شد و پوشش داده نشد. البته برخی روزنامه نگاران و خبرنگاران نیز براساس ارتباط و شناخت قبلی، دخالت نجفی در این قتل را دور از ذهن می دانستند و این موضوع در جهت گیری پوشش خبری آنها تاثیرگذاشت.

4 نکته درباره پوشش رسانه ای قتل همسر نجفی

یکی از منابع روایت کرده است که در حدود ساعت 17 عصر روز قتل، مقامات مسوول به صورت غیررسمی خبر شناسایی نجفی به عنوان قاتل را اعلام می کنند اما هیچ یک از خبرنگاران و رسانه های حاضر، این خبر را تا قبل از ظهور نجفی در اداره آگاهی و اعتراف او به قتل، منتشر نمی کنند.

2- خبر قتل همسر دوم نجفی سیاستمدار مشهور و شهردار و وزیر سابق توسط او همه شاخص های لازم و معیارهای اصلی درباره یک خبر فوق العاده جذاب و دارای ارزش های خبری متعدد مانند شهرت، برخورد و عنصر زن را داراست. این حادثه از جمله خبرهایی بود که درباره آن سانسور یا محدویدت های مذهبی سیاسی امینتی اعمال نشد در نتیجه دست رسانه ها به ویژه مطبوعات در پوشش کاملا باز بود اما باز نگاهی به روزنامه های فردای حادثه یعنی چهارشنبه 8 خرداد 98 نشان می دهد روزنامه ها نتوانسته اند از این فرصت، به خوبی استفاده کنند و به تیراژ و فروش خود بیفزایند.

این روند نشان دهنده ضعف مطبوعات است که در حوادث اینچینی خود را نشان می دهد. وقتی رسانه ها به ویژه مطبوعات در حوادث مختلف با اعمال محدودیت های مختلف، سانسور، رفتارهای غیرحرفه ای - غیرقانونی و ... روبه رو شده و تضعیف می شوند در حوادث دیگر که اصولا محدودیتی هم وجود ندارد بازهم به دلیل تضعیف قبلی، قدرت پوشش قوی را از دست می دهند و این خطری بزرگ و تهدید جدی برای رسانه های داخلی است.

3- صداوسیما نخستین فیلم و مصاحبه و تصاویر را از حضور نجفی در اداره آگاهی پلیس تهران منتشر کرد. نجفی حدود ساعت 19 همان روز قتل، در اداره آگاهی حاضر می شود و صداوسیما تنها وسیله ای است که اولین خبر و عکس و فیلم را از نجفی و اعترافاتش منتشر می کند. سوال: چرا فقط صداوسیما؟ چرا تنها به خبرنگار صداوسیما اجازه داده شد این سوژه فوق جذاب را پوشش دهد و خبرنگاران و عکاسان و فیلمبرداران دیگر رسانه ها نباید حاضر باشند و پوشش بدهند. این انحصار بی معناست و باید شکسته شود.

4- برخی خبرنگاران صداوسیما در برنامه های مشابه و به هنگام روبه رو شدن با افراد مظنون یا متهم یا مجرم به جای سوال و جواب خبرنگاری، به استنطاق و بازجویی می پردازند و حتی در برخی مواقع دست به حرکات تحقیر آمیز می زنند اما به نظر می رسد این بار به دلیل جایگاه نجفی و سوابق وزارتی و سطح بالای او، خبرنگار صداوسیما از این گونه اقدامات خودداری کرد.

با این حال خبرنگار صداوسیما در مصاحبه با نجفی و در تشریح انگیزه قتل از او سوال می کند: اگر شکایت می کردید بهتر نبود و نجفی هم جواب می دهد که بله اگر شکایت می کردم بهتر بود.

این یکی از نمونه سوالاتی است که هدف و انگیزه آن دریافت اطلاعات بیشتر و پاسخ به سوالات و ابهامات و رفع نیازهای اطلاعاتی مخاطبات نیست بلکه نوعی سرزنش در آن دیده می شود.

می توان امیدوار بود خبرنگاران صداوسیما در مواجه با افراد مظنون، متهم یا مجرم، تنها به وظیفه رسانه ای خود بپردازند و بازجویی و محاکمه افراد را به دستگاه های قانونی بسپارند.

5- فعالیت های رسانه ای علاوه بر چارچوب های قانونی و حرفه ای، باید با مراعات محدودیت های اخلاقی صورت گیرد. پیوند زدن حادثه خانوادگی یک فعال سیاسی به جناح سیاسی اش و سوء استفاده از این حادثه غیرسیاسی برای حمله سیاسی به دور از معیارهای اخلاق است. از این باب می توان به تیتر روزنامه اصولگرای وطن امروز درباره حادثه نجفی با عنوان "شلیک به قلب اصلاحات" نقد وارد کرد./م

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار