به گزارش خبرنگار "تابناک" از تهران، در روزهای پاییزی نسبتا سرد تهران قرار داریم و زمستان سرد نیز در راه است و با وجود زیباییهای بینظیر این دو فصل خدادادی و به واسطه رفتارهای نادرست انسان با طبیعت به ویژه طی قرن گذشته و سالیان اخیر، این نعمت الهی با بروز برخی مسائل به نقمت تبدیل شده که از آن جمله معضلات، پدیده وارونگی هوا و تشدید آلودگیهای محیطی است.
دوری از تردد غیر ضرور در مراکز آلوده شهری به ویژه برای گروههای حساس، استحمام روزانه، استفاده از ماسک، کاهش و ترک استعمال دخانیات و کاهش فعالیتهای بدنی سخت و ورزشهای سنگین در فضای باز همگی مواردی هستند که کارشناسان حوزههای مختلف به شهروندان توصیه میکنند، اما به نظر میرسد داشتن رژیم غذایی مناسب در کاهش اثرات منفی آلودگی هوا نیز بی تاثیر نیست.
کارشناس ارشد صنایع غذایی در گفتگو با خبرنگار "تابناک" در تهران با اشاره به اثرات منفی آلودگی هوا بر سلامت، اظهار داشت: آلودگی هوا یکی از مهمترین چالشهای زیستمحیطی عصر حاضر است که بهطور مستقیم بر سلامت انسانها تأثیر میگذارد و ذرات معلق، آلایندههای گازی و مواد شیمیایی موجود در هوای آلوده میتوانند موجب بروز مشکلات جدی در سیستمهای فیزیولوژیک بدن شوند که از جمله اثرات کوتاهمدت و بلندمدت آن میتوان به اختلالات تنفسی، افزایش التهابهای سیستمیک، مشکلات قلبی و افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای مزمن اشاره کرد.
زهرا تاجی ادامه داد: در این شرایط، تغذیه صحیح و استفاده از مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها، ویتامینها و مواد مغذی میتواند نقش حیاتی در محافظت از بدن ایفا کند.
به گفته وی، آلودگی هوا نتیجه انتشار آلایندههای مختلف از منابع انسانی و طبیعی به جو است که ذرات معلق (PM ۲.۵)، گازهای سمی مانند دیاکسید نیتروژن (NO ۲)، دیاکسید گوگرد (SO ۲)، اکسیدهای کربن و ترکیبات آلی را شامل میشود و این آلایندهها بهویژه ذرات ریز PM ۲.۵ میتوانند از طریق دستگاه تنفسی وارد ریهها و سپس جریان خون شده و آسیب به بافتهای مختلف بدن را موجب شود.
کارشناس ارشد صنایع غذایی، اختلال در عملکرد ریوی، افزایش استرس اکسیداتیو، بروز التهابهای مزمن، آسیب به سیستم عصبی، کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن، بروز بیماریهای مزمن قلبی عروقی، دیابت نوع دو و حتی سرطانها را از جمله اثرات بالینی آلودگی هوا بر سیستمهای فیزیولوژیک انسان دانست.
گروههای حساس در برابر آلودگی هوا
تاجی با اشاره به گروههای حساس برابر اثرات آلودگی هوا خاطرنشان کرد: گروههای خاص، آسیبپذیرتر و حساس برابر اثرات منفی آلودگی هوا را کودکان، سالمندان، زنان باردار، مبتلایان به بیماریهای مزمن قلبی تنفسی و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف شامل میشود و گروههای مذکور نیازمند اقدامات حفاظتی ویژه از جمله تغذیه مناسب و تغییرات در سبک زندگی برای کاهش خطرات ناشی از آن هستند.
ویتامینها و آنتیاکسیدانها؛ محافظان طبیعی بدن
وی از ویتامینها و آنتی اکسیدانها به عنوان محافظان طبیعی بدن نام برد و گفت: ویتامینهای A، C و E از جمله آنتیاکسیدانهای حیاتی هستند که میتوانند بهطور مؤثری از آسیبهای ناشی از استرس اکسیداتیو در بدن جلوگیری کنند و از آنجا که آلودگی هوا موجب تولید رادیکالهای آزاد در بدن شده و به سلولها و بافتهای مختلف آسیب میرساند، این ویتامینها با خنثی سازی رادیکالهای آزاد، در کاهش التهابهای سلولی، تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد تنفسی نقش بسزایی دارند.
کارشناس ارشد صنایع غذایی، میوهها و سبزیجات رنگی مانند هویج، کلم بروکلی، فلفل دلمهای، مرکبات و انواع توتها را منابع غنی از ویتامینها دانست که در روزهای دود گرفته تهران میتوان از آنها استفاده کرد.
سمزدایی بدن با پتکین
به گفته تاجی، پکتین یک فیبر محلول است که بهطور عمده در میوههایی همچون سیب، پرتقال و گلابی یافت میشود و این ماده بهویژه در فرآیند سمزدایی بدن نقش مهمی دارد و با کاهش جذب فلزات سنگین مانند سرب، از اثرات سمی آنها جلوگیری میکند.
وی ادامه داد: مطالعات نشان دادهاند که پکتین میتواند موجب کاهش اثرات منفی آلودگی هوا بر دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن شود.
لبنیات کمچرب و نقش آن در کاهش جذب سرب
کارشناس ارشد صنایع غذایی افزود: لبنیات کمچرب همچون شیر، ماست و پنیر سرشار از کلسیم و ویتامین D هستند و مصرف کلسیم در روزهای آلودگی هوا میتواند از جذب سرب و سایر فلزات سنگین بهداخل بدن جلوگیری کند.
تاجی بیان داشت: کلسیم در ساختار استخوانی و دندانها نقش حیاتی دارد و همچنین در حفظ تعادل بدن برابر آسیبهای ناشی از آلایندهها مؤثر است.
فست فود، ممنوع
وی پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب و فرآوری شده را در ایام تشدید آلودگی هوا توصیه کرد و گفت: غذاهای چرب و فرآوریشده که معمولاً حاوی اسیدهای چرب ترانس و اشباع هستند، موجب افزایش التهاب در بدن و کاهش توانایی در مقابله با استرسهای محیطی میشوند و این نوع مواد غذایی بهطور غیرمستقیم آسیبهای آلودگی هوا را تشدید کنند و به همین دلیل، در روزهای آلوده باید از مصرف این گروه از مواد غذایی بهویژه فستفودها، چیپسها و غذاهای سرخشده اجتناب کرد.
سیر و پیاز؛ بد بوهای مفید
کارشناس ارشد صنایع غذایی ادامه داد: سیر و پیاز حاوی ترکیبات گوگردی هستند که بهعنوان آنتیاکسیدانهای طبیعی شناخته میشوند؛ این ترکیبات قادرند از آسیبهای ناشی از آلودگی هوا جلوگیری کرده و در کاهش التهابهای ریوی و گوارشی مؤثرند و مصرف آن بهطور روزانه تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از آسیبهای اکسیداتیو را به دنبال دارد.
آب؛ عامل کلیدی در دفع سموم
تاجی آب را اصلیترین سمزدای طبیعی در روزهای دود گرفته زمستانی تهران خواند و افزود: آب یکی از ضروریترین مایعات برای حفظ سلامت بدن است و در روزهای آلوده، مصرف آب کافی اهمیت بیشتری پیدا میکند، چرا که این ماده حیاتی بهعنوان یک سمزدا عمل کرده و به دفع آلایندهها و مواد سمی از بدن کمک میکند.
در مواجهه با آلودگی هوا، تأثیر تغذیه و رژیم غذایی صحیح بر سلامت بدن را نمیتواند نادیده گرفت و انتخاب مواد غذایی حاوی ویتامینها، آنتیاکسیدانها، پکتین و مواد مغذی دیگر میتواند به مانند یک دیواره دفاعی، بدن را برابر اثرات منفی آلایندهها مقاومتر کرده و با تقویت سیستم ایمنی از بروز التهابها، بیماریهای مزمن و آسیبهای تنفسی ناشی از جلوگیری کند.
انتهای پیام/