رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قم مطرح کرد
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم گفت: قم و تهران در کل کشور بحرانی‌ترین شهرها در تأمین سرانه آب به ازای هر شهروند هستند.
جلسه بنیاد قم‌پژوهی این هفته هم در ادامه جلسات قبلی به طرح موضوعات زیست محیطی پرداخت. مهمان این جلسه رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم بود که در گذشته مدیرعاملی شرکت آب منطقه‌ای را تجربه کرده و از مدیران موثر در طرح هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی انتقال آب قم از سرشاخه‌های دز بود.
سید حسن رضوی در این جلسه که شامگاه سه‌شنبه در بنیاد قم پژوهی برگزار شد با بیان اینکه اتفاقاتی که امروز در حوزه محیط زیست می‌بینیم حاصل دخالت در طبیعت است، اظهار داشت: در طول زمان از امکانات خدادادی به درستی استفاده نکرده و فرهنگ مصرف درست را ترویج نکردیم.
وی با اشاره به ضربه‌هایی که کشاورزی غیر اصولی به محیط زیست استان قم می‌زند، گفت: در دهه‌های گذشته ما در امور آب مسئول بودیم و کارشناسان دلسوز این روزها را می‌دیدند اما مجموعه ذی نفعان مانند کشاورزان و جهاد کشاورزی این بحث‌ها را قبول نداشتند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم افزود: در بحث کشاورزی هم در سراسر کشور و هم در قم در برهه‌های مختلف همه به خودشان اجازه دادند که کارهای غیر قانونی انجام دهند و چاه‌های غیر مجاز حفر کنند.
عدم هماهنگی برای مقابله با بحران
وی با اشاره به نبود هماهنگی در وزارت نیرو برای مقابله با این موضوعات ابراز داشت: ما به عنوان ناظر همیشه با مردم، وزارت جهاد و کشاورزان درگیر بودیم و در دادگاه‌ها غالبا آنها پیروز بودند.
رضوی به قانون اعطای مجوز به چاه‌های غیرمجاز اشاره کرد و گفت: این اتفاق افتاد مانند تمام کارها در کشورها هر کس تخلف کند جایزه می‌گیرد. به عنوان مثال اگر کسی سربازی نرفته باشد می‌گویند بیایید پول بدهید و کارت پایان خدمت بگیرید.
وی ادامه داد: در زمینه‌های مختلف حتی متخلفان کارشان جلوتر از کسانی است که اصولی کار می‌کنند و در بحث استفاده غیر قانونی از منابع آبی هم همین اتفاق افتاد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم به چرای بی‌رویه دام‌ها در استان اشاره کرد و گفت: معمولا از افراد متخلف دفاع هم می‌شود به عنوان مثال سنگین‌ترین تولید چرا توسط شتر را در دشت‌های بحرانی مانند مسیله اتفاق می‌افتد اما ببینید آیا کسی می‌تواند با اینها مقابله کند؟
وی افزود: ما تا حالا به این دلیل که اقتصادمان دولتی بوده همه جا می گفتیم دولت مسئول است اما مردم مجری کارها هستند.
رضوی اضافه کرد: بارها گفتیم که ۶ درصد از اقتصاد قم وابسته به کشاورزی است و تغییر الگوی کشت الزامی به نظر می‌رسد. در مقاطعی تصمیماتی برای تغییر الگوی کشت گرفتیم مانند زیتون که موفق نبود.
کشاورزی بدون توجیه زیست محیطی
به گفته وی، به ازای هر یک متر مکعب آب در دنیا یک و نیم کیلو محصول می‌گیرند اما در قم نیم کیلو محصول دریافت میگیریم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم با اشاره به اینکه در دنیا و در کشور ما چه بخواهیم و چه نخواهیم بشر عامل تخریب محیط زیست شده است، افزود: در کشورهای توسعه یافته به دلیل اشرافیتی که در اطلاعات وجود دارد، مجموعه‌هایی به وجود آمده که در رده‌های مختلف به این خطرات توجه می‌کردند.
وی افزود: وقتی مدل تصمیم‌گیری سران جهان را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که دولت‌ها را به عنوان ناظر و مردم را به عنوان مسئول و مجری قرار می‌دهند. این کاملا در کشور ما برعکس عمل می‌شود.
رضوی ادامه داد: در کشورهای پیشرفته بیشترین جرایم برای بحث‌های محیط زیستی در نظر گرفته می‌شود و مثلا اگر کسی آب را آلوده کند، مثل این است که انسانی را کشته است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قم افرود: تا سال ۲۰۰ میلیارد زمین یک و نیم درجه زمین گرم شده و ظرف ۱۵ سال گذشته همین اتفاق افتاده است که این فاجعه است.
وی با اشاره به اینکه در استان قم این عدد بیشتر از معدل جهانی و کشوری است خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ میلادی شرایط بسیار بدتر از چیزی هست که تا امروز دیده‌ایم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم با اشاره به الگوهای جهانی در زمینه تغییر اقلیم گفت: طبق این الگوها بیشترین مشکل را نیم کره شمالی در این زمینه دارد و در این نیم کره هم در منطقه خاورمیانه و آفریقا بدترین وضعیت وجود دارد.
خطر تغییرات سریع اقلیم
وی افزود: در سال‌های اخیر تغییرات آب و هوایی بسیار بدتر از ۳۰ سال قبل است و غالبا به صورت محلی وارد عمل شده و مثلا گوشه‌ای از یک کشور را مورد حمله قرار می‌دهد. پیش‌بینی این است که این اتفاق تا سال ۲۰۵۰ میلادی تصاعدی خواهد بود.
وی با اشاره به اقدامات تخریب‌گر انسانی در این زمینه اظهار داشت: در صنعت بی مهابا عمل کردیم و تولید گازهای گلخانه‌ای بی حساب و کتاب بوده است. کشور ما در شرایط فعلی جزو ۱۰ کشور اول دنیا است. چین در صدر جدول است اما او کشوری است که بیشترین رشد اقتصادی را داشته است.
رضوی ادامه داد: بسیاری از طرح‌هایی که حتی در کشور ما در زمینه محیط زیست اجرا می‌شود از سوی کشورهای بزرگ جهانی تأمین شده و این ناشی از این نیست که دلسوزی برای ما دارند بلکه ناشی از این است که می‌دانند اثرات زیست محیطی به دیگر مناطق دنیا تسری پیدا می‌کند.
وی افزایش ضریب شهرنشینی را یکی دیگر از عوامل تخریب محیط زیست دانست و ابراز داشت: در استان قم در سال ۳۵ بیش از ۶۵ درصد افراد در روستاها زندگی می‌کردند و در حال حاضر کمتر از ۵ درصد در روستا زندگی می‌کنند.
وی گفت: بزرگترین طرح‌های انتقال آب دنیا در آمریکا و در ۵۰ سال قبل افتاده و این نشان می‌دهد آنها در بحث آمایش سرزمین نیم قرن از ما جلوتر هستند. ما در این مدت همه اش در حال تلاش برای برطرف کردن نیازها بودیم که این موجب شد نتوانیم به آینده توجه آنچنان داشته باشیم.
آب مهم‌ترین بحران‌های برنامه ششم و هفتم توسعه
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم با اشاره به اینکه دو دو برنامه توسعه پیش رو بحران آب و محیط زیست مهم‌ترین بحران است اظهار داشت: این موضوع ثابت شده و هیچ کس نمی‌تواند آن را ندید بگیرد.
وی با اشاره به اینکه قم و تهران بحرانی‌ترین شهرهای تأمین سرانه آب در کشور است، افزود: سرانه متوسط ۱۵۰۰ متر مکعب در سال است که در قم و تهران ۵۰۰ متر مکعب است. اوایل انقلاب ۴۰۰۰ هزار متر مکعب بود.
رضوی به کاهش میانگین بارندگی در شهرها اشاره کرد و گفت: علاوه بر این تناوب بارش فصلی به هم خورده است. یعنی در گذشته ۳۰ درصد از بارندگی در پاییز، ۴۰ درصد زمستان، ۲۰ درصد بهار و دو درصد تابستان رخ می‌داد که کاملا این تناوب به هم خورده و زمستانی داشتیم که یک درصد هم بارندگی نداشت و گاهی در ۴۸ ساعت به اندازه یک سال بارندگی آمده است.
انتقاد از بی‌توجهی به الزامات محیط زیستی
در بخشی از این جلسه سید محسن محسنی، یکی از قم‌پژوهان به بیان برخی اتفاقات تلخ زیست محیطی که در سال‌های اخیر در قم افتاده پرداخت.
وی با اشاره به اینکه بنیاد قم پژوهی درباره گذشته حال و آینده اقلیم قم تحقیق می‌کند، اظهار داشت: ۲۲ عنوان کتاب در این رابطه تا کنون منتشر شده است.
این عضو بنیاد قم پژوهی ابراز کرد: حدود دو سال است که این بنیاد در زمینه مسئله ریزگرد جلسات متعددی برگزار کرده است.
وی با اشاره به شرایط جدی تغییر اقلیم در قم گفت: اگر به سفرنامه‌های قاجاری درباره قم مراجعه کنید متوجه می‌شوید که دشت مسیله انبار غله و بهشت شکارچیان بود. وفور گیاه و حیوان در این منطقه به حدی بوده که شکارچیکان آن را بهشت خود می‌دانستند.
محسنی با انتقاد از کم‌توجهی به معضلات زیست محیطی ادامه داد: نیروگاه حرارتی که در دشت مسیله قم مجوز احداث گرفته، سه برابر یک کلان شهر گاز مصرف می‌کند ولی ۳۷ درصد بازدهی دارد.
وی با اشاره به مسئله تأمین نشدن حقابه‌های زیست محیطی، افزود: باید استانداران حوضه آبریز دریاچه نمک به جمع بندی و تعامل برسند اما متأسفانه حرکت‌ها فوق العاده ضعیف است و با عبور از فصل بحران این مسئله فراموش می‌شود.
منبع: مهر
