اداره کل هنرهای نمایشی فروش نمایشهای در حال اجرای سالنهای خود را اعلام کرده است که در آن اعداد و ارقام از خطری خبر می‌دهند که آن را «بلیت دشمن» می‌نامم.
اداره کل هنرهای نمایشی طبق روال همیشگی خود آمار فروش هفتگی سالنهای تحت الحمایه خود را اعلام کرده است. پیش از آنکه بخواهیم درباره اعداد و ارقام موجود در این خبر صحبت کنیم، بهتر است اصل خبر را مشاهده کنیم تا بعد از آن بتوانیم به خطری اشاره کنیم که در میانه اعداد و ارقام موجود در این خبر نهفته است.
«سالنهای مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج ، تالار هنر و خانه نمایش اداره تئاتر آمار تماشاگران خود در هفته اول مهرماه 1395 را اعلام کردند:
نمایش «سردار» به کارگردانی نادربرهانی مرند که از چهارم مهر در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است طی شش اجرای خود 3448 تماشاگر داشته است که برای این نمایش 228 بلیط تمام بها، 124 بلیط نیم بها ، 1431 بلیط تخفیف‌دار و 1665 بلیط میهمان ارائه شده است که جمع فروش آن را به 363 میلیون و 685 هزار ریال رساند.
در سالن چهارسو نیز که به اجرای نمایش «درباره تصویرت از من ...» کار گروه هنرهای اجرایی ویرگول اختصاص دارد نیز 315 تماشاگر طی شش اجرا از این نمایش دیدن کرده اند. برای این نمایش 190 بلیط تمام بها، 14 بلیط نیم‌بها و 111 بلیط میهمان ارائه شده است که فروش آن را به 49 میلیون و 250 هزار ریال رساند.
نمایش «روایت عاشقانه» به کارگردانی بابک دقیقی نیز که در تالار قشقایی روی صحنه است طی 11 اجرا 294 تماشاگر داشت. 124 بلیط تمام بها، 7 بلیط نیم بها، 10 بلیط تخفیف‌دار و 153 بلیط میهمان برای این نمایش ارائه شده و رقم فروش آن 27 میلیون و 100 هزار ریال اعلام شده است.
نمایش «صبح به خیر» به کارگردانی سیروس همتی نیز که در سالن سایه این مجموعه روی صحنه رفته در 25 اجرا میزبان 1264 تماشاگر بوده است. این نمایش 248 بلیط تمام بها، 579 بلیط نیم‌بها، 10 بلیط تخفیف‌دار و 427 بلیط میهمان داشته و مبلغ فروش آن 109 میلیون و 100 هزارریال اعلام شده است.
دیگر نمایش این تالار با عنوان «کلارینت» به کارگردانی فرید یوسف‌پور در هفت اجرایی که تا 9 مهر ماه انجام داده میزبان 379 تماشاگر بوده است. برای این نمایش 83 بلیط تمام بها، 85 بلیط نیم‌بها و 211 بلیط میهمان ارائه شده که رقم فروش آن را به 25 میلیون و 100 هزار ریال رساند.
«فصل بهار نارنج» به کارگردانی غلامرضا عربی که چهار اجرای خود را در پلاتو اجرای مجموعه تئاتر شهر پشت سر گذاشته 79 تماشاگر داشته است. برای این نمایش 29 بلیط تمام بها، 4 بلیط نیم‌بها، 46 بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ گیشه 3 میلیون و 720 هزار ریال اعلام شده است.
تماشاخانه سنگلج که این روزها میزبان اجرای نمایش «پرتره مرد ریخته» به کارگردانی آراز بارساقیان است آمار تماشاگران این نمایش از چهارم تا نهم مهر 363 تماشاگر بوده و برای این نمایش 64 بلیط تمام بها، چهار بلیط نیم‌بها و 295 بلیط میهمان ارائه شده است. مبلغ فروش این نمایش 13 میلیون و 200 هزار ریال اعلام شده است.
خانه نمایش اداره تئاتر نیز نمایش «دوشیزگان باغ لیمو» به کارگردانی فاطمه رادمنش را روی صحنه دارد. این نمایش از اول تا نهم مهر ماه جاری میزبان 299 تماشاگر بوده است. برای این نمایش 12 بلیط تمام بها، 15 بلیط نیم‌بها و 272 بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ فروش آن 2 میلیون و 340 هزار ریال اعلام شده است.
تالار هنر آمار تماشاگران نمایش «پسرک خنده نداشت» به کارگردانی میثم عباسی را تا نهم مهر ماه به این شرح اعلام کرد که این نمایش طی 36 اجرای خود میزبان 4611 تماشاگر بوده است. برای این نمایش در هفته اول مهر ماه 144 بلیط تمام بها، 108 بلیط نیم‌بها، 101 بلیط تخفیف ویژه، 97 بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ فروش کل این نمایش 320 میلیون و 790 هزار ریال اعلام شده است.»
طبق آنچه توسط اداره کل هنرهای نمایشی اعلام شده است مجموع فروش یک هفته سالنهای موجود برابر با 805میلیون و 185هزار ریال است، به زبان ساده‌تر چیزی نزدیک به 81میلیون تومان. باز طبق اعداد تعداد بلیت فروخته شده برابر با 11052 عدد است. حال با یک تقسیم ساده می‌توانید دریابید متوسط بلیت فروخته شده برابر با 72هزار و 854 ریال است؛ یعنی تقریباً 7300 تومان.
اصل ماجرا را بیایید جای دیگر دنبال کنیم؛ یعنی متوسط واقعی بلیت سالنهای تحت الحمایه وزارت فرهنگ که برابر با عدد 197هزار و 272 ریال است. به زبان ساده‌تر چیزی حدود 20هزار تومان. پس می‌توانید به راحتی به اختلاف 2/7برابری میان متوسط واقعی و متوسط موجود را دریابید. ایراد کار از کجاست که چنین رقمی با چنین اختلافی شکل می‌گیرد.
قصد دارم بلیتهای میهمان را برجسته کنم. در این نمایشها در مجموعه تعداد 3277 بلیت در اختیار میهمانان قرار گرفته است که با توجه به کلیت بلیتها چیزی برابر 30درصد بلیتهاست. شاید 30درصد در برابر 100درصد عدد چندانی نباشد؛ ولی واقعیت آن است که یک سوم بلیتهای سالنهای دولتی تئاتر بدون دریافت پولی در اختیار میهمانان قرار می‌گیرد. اگر این رقم را در قیمت واقعی بلیتها ضرب کنیم به عدد بزرگ 646میلیون و 460هزار و 344 ریال می‌رسیم. باز به زبان ساده عددی تقریباً برابر با 65میلیون تومان. عددی که با کمی اغماض به عدد فروش کل بلیتها نزدیک است. تنها 20میلیون اختلاف که برابر با فروش هزار عدد بلیت نسبت به قیمت واقعی بلیتهاست.
جالب اینجاست که وضعیت مهمترین نمایش این فهرست از همه بدتر است. نمایش «سردار» از 3448 بلیت فروخته خود، 1665 عدد آن را اهدا کرده است. با توجه به سه قیمتی بودن بلیت این نمایش که متوسط آن 25هزار تومان است، باید گفت نادر برهانی‌مرند و گروهش مبلغی بالغ بر 416میلیون و 250هزار ریال یا به عبارتی 42میلیون تومان را از دست داده‌اند. این عدد بیشتر از فروش کل این نمایش است.
واقعیت تلخ آن است که گروه‌های نمایشی بلیتهای خود را به شکل میهمان به هنرمندان، شخصیتها و آشنایان خود اهدا می‌کنند تا در پروسه کاری خود به فروش مناسب دست یابند. یعنی به نوعی در یک بازاریابی شفاهی و البته اعتباری، سعی می‌کنند با دعوت از میهمانان اثر خود را تبلیغ کنند. با وجود فضای ابری و شبکه‌های متعدد اجتماعی این مهم به نظر برای گروه‌ها قابل تأمل می‌آید؛ اما واقعیت آن است که این رویه هیچ کمکی به فروش نکرده است.
قسمت بامزه ماجرا آن است که افراد دعوتی عموماً از قشری هستند که توانایی و تمکن مالی برای خرید بلیت نمایش را دارا هستند. البته برخی از چهره‌های فرهنگی همواره برای کمک به اقتصاد گروه نمایشی اقدام به خرید بلیت کرده‌اند؛ اما برعکس آن بیشتر صادق بوده است. حضور فلان هنرمند در دوارن کنونی کمکی به فروش نمایش نمی‌کند. گره کار در جای دیگری نهفته است که باید آن را در عقب‌ماندگی بازاریابی تئاتر یافت. همان گره کوری که بخشی از تئاتر به شیوه‌ای کاسبکارانه دنبال کرده است. به عبارت ساده تئاتر در این حوزه از هر دو سوی بام افتاده است.
نتیجه این رویه تلخ خواهد بود. تلخی که می‌توان هم‌اکنون آن را در تبلیغات، فروش و خروجی نمایشها دریافت. نتیجه کار رفتن به سمت و سویی است که در آن هنر بازار مکاره‌ای می‌شود که در آن سود و زیانش را چرتکه می‌اندازند. بلیت میهمان در همین حوالی چیزی شده چون «بلیت دشمن»، بلیتی که به یک جهنم ختم می‌شود.
«سالنهای مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج ، تالار هنر و خانه نمایش اداره تئاتر آمار تماشاگران خود در هفته اول مهرماه 1395 را اعلام کردند:
نمایش «سردار» به کارگردانی نادربرهانی مرند که از چهارم مهر در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است طی شش اجرای خود 3448 تماشاگر داشته است که برای این نمایش 228 بلیط تمام بها، 124 بلیط نیم بها ، 1431 بلیط تخفیف‌دار و 1665 بلیط میهمان ارائه شده است که جمع فروش آن را به 363 میلیون و 685 هزار ریال رساند.
در سالن چهارسو نیز که به اجرای نمایش «درباره تصویرت از من ...» کار گروه هنرهای اجرایی ویرگول اختصاص دارد نیز 315 تماشاگر طی شش اجرا از این نمایش دیدن کرده اند. برای این نمایش 190 بلیط تمام بها، 14 بلیط نیم‌بها و 111 بلیط میهمان ارائه شده است که فروش آن را به 49 میلیون و 250 هزار ریال رساند.
نمایش «روایت عاشقانه» به کارگردانی بابک دقیقی نیز که در تالار قشقایی روی صحنه است طی 11 اجرا 294 تماشاگر داشت. 124 بلیط تمام بها، 7 بلیط نیم بها، 10 بلیط تخفیف‌دار و 153 بلیط میهمان برای این نمایش ارائه شده و رقم فروش آن 27 میلیون و 100 هزار ریال اعلام شده است.
نمایش «صبح به خیر» به کارگردانی سیروس همتی نیز که در سالن سایه این مجموعه روی صحنه رفته در 25 اجرا میزبان 1264 تماشاگر بوده است. این نمایش 248 بلیط تمام بها، 579 بلیط نیم‌بها، 10 بلیط تخفیف‌دار و 427 بلیط میهمان داشته و مبلغ فروش آن 109 میلیون و 100 هزارریال اعلام شده است.
دیگر نمایش این تالار با عنوان «کلارینت» به کارگردانی فرید یوسف‌پور در هفت اجرایی که تا 9 مهر ماه انجام داده میزبان 379 تماشاگر بوده است. برای این نمایش 83 بلیط تمام بها، 85 بلیط نیم‌بها و 211 بلیط میهمان ارائه شده که رقم فروش آن را به 25 میلیون و 100 هزار ریال رساند.
«فصل بهار نارنج» به کارگردانی غلامرضا عربی که چهار اجرای خود را در پلاتو اجرای مجموعه تئاتر شهر پشت سر گذاشته 79 تماشاگر داشته است. برای این نمایش 29 بلیط تمام بها، 4 بلیط نیم‌بها، 46 بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ گیشه 3 میلیون و 720 هزار ریال اعلام شده است.
تماشاخانه سنگلج که این روزها میزبان اجرای نمایش «پرتره مرد ریخته» به کارگردانی آراز بارساقیان است آمار تماشاگران این نمایش از چهارم تا نهم مهر 363 تماشاگر بوده و برای این نمایش 64 بلیط تمام بها، چهار بلیط نیم‌بها و 295 بلیط میهمان ارائه شده است. مبلغ فروش این نمایش 13 میلیون و 200 هزار ریال اعلام شده است.
خانه نمایش اداره تئاتر نیز نمایش «دوشیزگان باغ لیمو» به کارگردانی فاطمه رادمنش را روی صحنه دارد. این نمایش از اول تا نهم مهر ماه جاری میزبان 299 تماشاگر بوده است. برای این نمایش 12 بلیط تمام بها، 15 بلیط نیم‌بها و 272 بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ فروش آن 2 میلیون و 340 هزار ریال اعلام شده است.
تالار هنر آمار تماشاگران نمایش «پسرک خنده نداشت» به کارگردانی میثم عباسی را تا نهم مهر ماه به این شرح اعلام کرد که این نمایش طی 36 اجرای خود میزبان 4611 تماشاگر بوده است. برای این نمایش در هفته اول مهر ماه 144 بلیط تمام بها، 108 بلیط نیم‌بها، 101 بلیط تخفیف ویژه، 97 بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ فروش کل این نمایش 320 میلیون و 790 هزار ریال اعلام شده است.»
طبق آنچه توسط اداره کل هنرهای نمایشی اعلام شده است مجموع فروش یک هفته سالنهای موجود برابر با 805میلیون و 185هزار ریال است، به زبان ساده‌تر چیزی نزدیک به 81میلیون تومان. باز طبق اعداد تعداد بلیت فروخته شده برابر با 11052 عدد است. حال با یک تقسیم ساده می‌توانید دریابید متوسط بلیت فروخته شده برابر با 72هزار و 854 ریال است؛ یعنی تقریباً 7300 تومان.
اصل ماجرا را بیایید جای دیگر دنبال کنیم؛ یعنی متوسط واقعی بلیت سالنهای تحت الحمایه وزارت فرهنگ که برابر با عدد 197هزار و 272 ریال است. به زبان ساده‌تر چیزی حدود 20هزار تومان. پس می‌توانید به راحتی به اختلاف 2/7برابری میان متوسط واقعی و متوسط موجود را دریابید. ایراد کار از کجاست که چنین رقمی با چنین اختلافی شکل می‌گیرد.
قصد دارم بلیتهای میهمان را برجسته کنم. در این نمایشها در مجموعه تعداد 3277 بلیت در اختیار میهمانان قرار گرفته است که با توجه به کلیت بلیتها چیزی برابر 30درصد بلیتهاست. شاید 30درصد در برابر 100درصد عدد چندانی نباشد؛ ولی واقعیت آن است که یک سوم بلیتهای سالنهای دولتی تئاتر بدون دریافت پولی در اختیار میهمانان قرار می‌گیرد. اگر این رقم را در قیمت واقعی بلیتها ضرب کنیم به عدد بزرگ 646میلیون و 460هزار و 344 ریال می‌رسیم. باز به زبان ساده عددی تقریباً برابر با 65میلیون تومان. عددی که با کمی اغماض به عدد فروش کل بلیتها نزدیک است. تنها 20میلیون اختلاف که برابر با فروش هزار عدد بلیت نسبت به قیمت واقعی بلیتهاست.
جالب اینجاست که وضعیت مهمترین نمایش این فهرست از همه بدتر است. نمایش «سردار» از 3448 بلیت فروخته خود، 1665 عدد آن را اهدا کرده است. با توجه به سه قیمتی بودن بلیت این نمایش که متوسط آن 25هزار تومان است، باید گفت نادر برهانی‌مرند و گروهش مبلغی بالغ بر 416میلیون و 250هزار ریال یا به عبارتی 42میلیون تومان را از دست داده‌اند. این عدد بیشتر از فروش کل این نمایش است.
واقعیت تلخ آن است که گروه‌های نمایشی بلیتهای خود را به شکل میهمان به هنرمندان، شخصیتها و آشنایان خود اهدا می‌کنند تا در پروسه کاری خود به فروش مناسب دست یابند. یعنی به نوعی در یک بازاریابی شفاهی و البته اعتباری، سعی می‌کنند با دعوت از میهمانان اثر خود را تبلیغ کنند. با وجود فضای ابری و شبکه‌های متعدد اجتماعی این مهم به نظر برای گروه‌ها قابل تأمل می‌آید؛ اما واقعیت آن است که این رویه هیچ کمکی به فروش نکرده است.
قسمت بامزه ماجرا آن است که افراد دعوتی عموماً از قشری هستند که توانایی و تمکن مالی برای خرید بلیت نمایش را دارا هستند. البته برخی از چهره‌های فرهنگی همواره برای کمک به اقتصاد گروه نمایشی اقدام به خرید بلیت کرده‌اند؛ اما برعکس آن بیشتر صادق بوده است. حضور فلان هنرمند در دوارن کنونی کمکی به فروش نمایش نمی‌کند. گره کار در جای دیگری نهفته است که باید آن را در عقب‌ماندگی بازاریابی تئاتر یافت. همان گره کوری که بخشی از تئاتر به شیوه‌ای کاسبکارانه دنبال کرده است. به عبارت ساده تئاتر در این حوزه از هر دو سوی بام افتاده است.
نتیجه این رویه تلخ خواهد بود. تلخی که می‌توان هم‌اکنون آن را در تبلیغات، فروش و خروجی نمایشها دریافت. نتیجه کار رفتن به سمت و سویی است که در آن هنر بازار مکاره‌ای می‌شود که در آن سود و زیانش را چرتکه می‌اندازند. بلیت میهمان در همین حوالی چیزی شده چون «بلیت دشمن»، بلیتی که به یک جهنم ختم می‌شود.
منبع: تسنیم
