زلزله در مشهد به شدت 6.1 ریشتر اتفاق افتاد و چندین پس لرزه این شهر را در نگرانی فرو برد. نگرانی ها تا جایی ادامه دارد که ارگان های متولی امر از اسکان شهروندان در مکان های مشخصی خبر می دهند.
به گزارش تابناک رضوی، اسم زلزله که بیاید ساختمان های نا ایمن در ذهن ما نمود پیدا می کند؛ با وجود اطلاع از این امر که کشور ایران بر روی یکی از دو کمربند زلزله جهان قرار دارد و 80 درصد آن در معرض خطر زلزله‌شدید است، ساختمان های نا ایمنی ساخته می شود. متاسفانه بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که از 600 شهر کشور تنها 6 شهر در امان هستند. گسل‌ها و آتش‌فشان‌ها تنها علامت‌هایی بی‌خطر روی نقشه نیستند. آنها می‌توانند فعال شوند و زلزله را برای ایرانی‌ها به ارمغان بیاورند!
تهران، مشهد نیست!
زلزله در مشهد اتفاق افتاد و ساختمان ها آسیب چندانی ندید این در حالی است که این رخداد در تهران ممکن است اثر مشابهی نداشته است؛ كانون زلزله و تجمع گسل‌هاي تهران بيشتر در شمال و شمال‌شرق پايتخت متمركز شده است و ماهيت واقعي دو گسل «ري و كهريزك» كه محققان قبلي آنها را در جنوب تهران شناسايي كرده‌اند، هنوز مورد تاييد قرار نگرفته است. معاون پژوهشکده زلزله شناسي در مصاحبه ای گفته که در صورت وقوع زلزله در شهر تهران بيش از 5 ميليون نفر جان خود را از دست خواهند داد.
آريا منش در گذشته در مصاحبه ای با بيان اينکه اطلاعات لرزه نگاري نشان مي دهد که تهران در شرايط بحراني به سر مي برد گفت: موضوع زلزله درتهران يک امر واقعي است نه سياسي. زلزله در شهر تهران قطعي است و ميزان شدت آن بين 7 تا 8 دهم ريشتر خواهد بود. زمان بازگشت زلزله در تهران هر 173 سال است. از آخرين زمان بازگشت وقوع زلزله 15 تا 20 سال مي گذرد و ما بايد هر لحظه آماده وقوع آن باشيم. گسل هاي مناطق شمالي و جنوبي تهران از جمله گسل داراباد، نياوران، نارمک، تجريش، قصرفيروزه در شرايط فعال قرار دارند. در صورتي که مقاومت گسل ها پايان پذيرد زلزله به وقوع مي پيوندند.
مقاومت سازه‌ها در تهران
داده های ساختمانی شهر تهران نشان می دهد از نظر تعداد کل ساختمان و تیپ های ساختمانی وضعیت کل شهر و مناطق آن در شکل 22 نشان داده شده است. تعداد کل ساختمان های تهران (منظور واحد های مسکونی که مرکز آمار ایران در سرشماری مسکن بدان استناد می کند نیست) حدود 1200000 دستگاه است، که حدود نصف این تعداد ساختمان های اسکلت دار (فولادی یا بتونی) و نصف دیگر ساختمان های بنائی، نیمه اسکلتی و مواردی از این قبیل است که در برابر زلزله مقاومت لازم را نخواهند داشت.
مناطق 4 (نارمک، تهران پارس و ... در شرق و شمال شرق تهران) و 18 (یافت آباد، آذری و ... در جنوب غرب) و 20 (ری و ... در جنوب تهران) از نظر تعداد ساختمان دارای بیشترین تعداد است. از نظر تعداد ساختمان های بدون اسکلت مناطق 4 و 16 (حوالی ایستگاه راه آهن، جنوب تهران) و 20 تعداد بیشتری از ساختمان های بدون اسکلت را دارا هستند.
مقاومت سازه‌ها در مشهد
حمید کاظمی ، معاون سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی در مصاحبه ای گفت: غیرمقاوم بودن ساخت و سازها در مشهد مربوط به ساختمان های قدیمی با عمر 30 یا 40 سال است که یا مصالح ساختمانی آنها از رده خارج شده یا از همان ابتدا روی اصول مهندسی ساخته نشده اند. همه ساخت و سازهایی که به صورت قانونی در سالهای اخیر در مشهد انجام شده، در برابر زلزله از مقاومت لازم برخوردار هستند. گروه اول مربوط به ساختمان هایی است که تحت نظارت سازمان نظام مهندسی و طبق روال قانونی شهرداری ساخته شده اند که به مقاومت آنها در برابر زلزله می توان از 100 نمره 80 را داد.
همچنین فرامرز ذوقی، معاون فنی و تشکل های حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی گفت: مدل های ساخت و ساز جدید در مشهد از نظر مقاومت، آسایش، زیبایی، صرفه جویی در انرژی و کاربری از مدل های ساختمانی 15 سال قبل بهتر است. مالکین ساختمان هایی که بدون هماهنگی با ناظرین یا سازمان نظام مهندسی ساخته شده و ضوابط فنی در آنها رعایت نشده است باید تحت نظارت ناظرین و این سازمان تمام نواقص ساختمان را برطرف کنند، در غیر این صورت سازمان نظام مهندسی ساختمان اجازه صدور پایان کار برای آنها را نخواهد داد. متاسفانه ساختمان های واقع در بافت فرسوده در مقابل زلزله ایمن نیستند که برای ایمن سازی آنها برنامه هایی از قبیل پرداخت تسهیلات مناسب به مالکین آنها برای تجدید بنا یا اصلاح ساخت در نظر گرفته شده است.
آینده کلان شهر ها در دست ساختمان فرسوده
شکل گیری برخی از محلات و مناطق شهرهای بزرگ بنا به دلایل متعدد به گونه‌ای است که با ضوابط و معیارهای شهرسازی و معماری امروز به ویژه در کلان شهرها مغایرت دارد. این بافت به مرور زمان فرسوده‌تر شده و علاوه بر فرسودگی ابنیه، شبکه تاسیسات شهری آنها نیز فرسوده شده و کارکردهای شهری خود را از دست می دهند؛ حال با توجه به این حجم بافت فرسوده در کلان شهرها چاشنی زلزله را اگر اضافه کنیم فاجعه ای در راه خواهد بود که همچون بم جان بسیاری از هموطنانمان در خطر خواهد بود. اسکان شهروندان در یک شب بخاطر ترس از جان ، دوای درد شهروندان نخواهد بود.
