روز جهانی محیط زیست ،روزی است که از سوی سازمان ملل برای افزایش آگاهی مردم برای نگهداری محیط زیست و تحریک سیاستمداران به گرفتن تصمیماتی برای رویارویی با تخریب محیط زیست و گونههای زیستیجانوری، بهعنوان روز میحط زیست انتخاب شده است.
تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال ۱۹۷۲ یعنی ۴۴ سال پیش بر میگردد. در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد. همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامهای را تصویب کرد که منجر به تشکیل UNEP (برنامه محیط زیست سازمان ملل) شد.
هم اکنون ۴۴ سال است که UNEP در سراسر جهان مراسم ویژهای را به مناسبت این روز برگزار مینماید. مراسم این روز میتواند به اشکال مختلف باشد مثل راهپیماییهای خیابانی، همایشهای دوچرخه سواری، نمایش، مسابقات نقاشی و مقاله نویسی در مدارس، درختکاری، فعالیتهای مربوط به بازیافت، پاکسازی و... . هدف از برگزاری چنین مراسم های جلب توجه عمومی به مسائلی است که محیط زیست را آلوده میسازد. هر سال نیز یکی از مسایلی که شدیداً محیط زیست را تهدید می کند به عنوان موضوع این روز انتخاب می شود.
در ایران هم نه تنها روز، که هفته محیط زیست برگزار می شود. محمد حسین بازگیر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران، در گفت و گو با خبرنگار تابناک تهران درباره برنامه های سازمان محیط زیست در این هفته گفت: "برای روز و هفته محیط زیست برنامه های مختلفی از جمله: افتتاح چند واحد تصفیه خانه های فاضلاب به صورت نمادین ،مراسم پاک سازی طبیعت، برنامه ها و همایش هایی با فعالان وتشکل های محیط زیستی،نشست های علمی و تخصصی بامشارکت دستگاه های مختلف مانند مدیریت پسماند شهرداری،دانشگاه ها و بیمارستان ها در نظر گرفته شده است."
وی ادامه داد: "تعریف یک روز خاص و تجمیع فعالیت ها در یک هفته خاص می تواند برای رسیدن به توسعه پایدار و همچنین حفظ محیط زیست مطلوب باشد."
بازگیر درباره توسعه پایدار وتعامل آن با محیط زیست اظهار کرد: "تعاریف متعددی از توسعه پایدار مطرح شده اما مهمترین آن بهره برداری متعادل از طبیعت است، بطوریکه نسل موجود وآینده هم بتواند از این نعمت آلهی نیز بهره ببرد."
وی همچنین افزود: "توسعه پایدار می تواند آینده ای روشن و سعادتمند برای حفظ محیط زیست رقم بزند."
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران با اشاره به اینکه محیط زیست سرمایه ای ملی است تأکید کرد: "سرمایه های فیزیکی و انسانی یک کشور ذخایر ملی آن هستند که نباید در طول زمان از آن کاسته شود، چرا که حفظ فرصت برای نسل های بعدی بسیار مهم و بخشی از تعریف توسعه پایدار است."
بازگیر در پایان گفت: "آشنایی و آگاهی مردم نسبت به محیط زیست و نحوه رفتار صحیح با آن وترویج مشارکت مردم برای برخورداری از یک محیط زیست بالنده را باید نهادینه کنیم، و مناسبت ها محیط زیستی زمان خوبی برای ترویج این فرهنگ است."