از زمان اجراییشدن فاز دوم هدفمندی و پرداخت نقدی یارانه تاکنون یارانه 400هزار نفر قطع شده است.
بحث ادامه پیداکردن پرداخت یارانههای نقدی سوالی اساسی است که با هر تاخیر در پرداخت نقدی آن احتمال قطع پرداخت یارانهها قوت میگیرد. اگر اندکی به حرفهای مردم توجه شود، میتوان به نگرانی آنها از قطع شدن یارانهها پی برد.
نایبرئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس علت آن را رسوب یارانه نقدی در هزینههای خانوار میداند. تعداد کمی نیستند افرادی که اخبار یارانهها را پیگیری میکنند تا بدانند آیا سبد خانوارشان فقیرتر خواهد شد یا اینکه میتوانند پرداخت نقدی یارانه برای آنها دلگرمی باشد. طبق آنچه در برنامه پنجم توسعه پیشبینی شده پرداخت نقدی باید همزمان با پایان یافتن برنامه پایان یابد اما دولت میتواند شرایطی پیشبینی کند که این پرداختها ادامه یابد. در این میان نمایندگان مجلس منتظر تصمیم دولت هستند تا ببینند که در برنامه ششم توسعه آیا پرداخت نقدی محلی خواهد داشت یا نه؟
بعید است پرداخت یارانهها قطع شود
غلامرضا تاجگردون درباره عدم ادامه پرداخت یارانه نقدی در آینده به «آرمان» میگوید: بعید میدانم که پرداخت نقدی یارانهها قطع شود. او معتقد است با توجه به شرایط اقتصادی کشور و رسوب کردن یارانههای نقدی در پرداختهای زندگی اقشار ضعیف جامعه چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. وی ادامه میدهد: امکان دارد که در برنامه ششم توسعه شکل پرداختی یارانهها تغییر کند اما امکان حذف آن وجود ندارد و درمورد تغییرات در پرداخت نقدی توضیح میدهد: در این چندساله بهدلیل اشکالات جدی که در هدفمندی یارانهها وجود داشته است پیشنهادات متفاوتی از کاهش سهم دهک ثروتمند جامعه تا یارانه کالا برای جایگزینی پرداخت نقدی مطرح شده، که نهایتا تلفیقی از پیشنهادات جایگزین پرداخت نقدی خواهد شد.
پرداخت نقدی هدفمند شود
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در مورد پرداخت نقدی یارانهها به «آرمان» میگوید: پرداخت نقدی به شکلی که اکنون در جریان است اشتباه است. محمد علیپور ادامه میدهد: در ابتدای امر نفس هدفمندی یارانهها برای حمایت از قشرهای آسیبپذیر جامعه بوده اما پراخت نقدی به صورت یکسان به تمامی افراد و دهکهای جامعه تعلق گرفته است.
وی در مورد نظر دولت در مورد ادامه پرداخت نقدی یارانهها بیان میکند: دولت تاکنون موضع رسمی اعلام نکرده است اما تا آنجا که وزرای دولت یازدهم نظرات خود را به صورت فردی اعلام کردهاند از پرداخت نقدی یارانهها گلهمندند و به وزیر نفت اشاره میکند. این نماینده مجلس تاکید میکند: تا زمانی که لایحه برنامه ششم توسعه توسط دولت به مجلس ارائه نشود نمیتوان نظر قطعی راجع به اینکه دولت در آینده چه خواهد کرد، داد.
علیپور توضیح میدهد: در زمان دولت گذشته هدف از اجرای هدفمندی یارانهها اصلاح قیمتهای انرژی بود که در آن زمان تصمیم درستی بود اما به درستی اجرا نشد. پرداخت نقدی یارانه تنها بخشی از برنامه بود اما بخشهای دیگر مانند یارانه حمایت از تولید، حمایت از اقشار آسیب پذیر، اصلاح قیمتها در هر سال و... به اجرا درنیامد.
یارانه 7-6 میلیون نفر باید قطع شود
سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اعلام کرده که طبق گزارش دولت تا دوسه هفته پیش یارانه ۴۰۰هزار نفر قطع شده و به احتمال ۹۰درصد دولت هدفمندی یارانهها را در برنامه ششم توسعه میگنجاند. غلامرضا کاتب در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه طبق قانون دولت باید هدفمندی یارانهها را تا پایان برنامه پنجم توسعه اجرا کند و از آنجایی که امسال سال پایانی این برنامه است، آیا بناست هدفمندی در برنامه ششم نیز تکرار شود؟ بیان کرده است: به احتمال ۹۰درصد هدفمندی یارانهها در برنامه ششم نیز گنجانده خواهد شد و از سال۸۹ تاکنون حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان از منابع عمومی دولت برای پرداختهای نقدی برداشت شده است.
همچنین ۱۳۵هزار میلیارد تومان از محل مابهالتفاوت قیمت حاملهای انرژی برای دولت درآمد به دست آمده است. کاتب مجموع پرداختیها بابت یارانه نقدی از ابتدای اجرای هدفمندی یارانهها تاکنون را ۲۰۰هزار میلیارد تومان اعلام کرده و عنوان میکند که طبق گزارش دولتیها به نمایندگان مجلس تا ۲-۳ هفته گذشته یارانه نقدی بیش از ۴۰۰ هزار نفر قطع شده است. البته برای اینکه دولت بتواند قانون را کامل اجرا کند باید یارانه 7-6میلیون نفر را قطع کند که اراده برای حذف یارانه این گروه در دولت وجود دارد.
دولت چه خواهد کرد؟
علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و اموراجتماعی نیز پیش از این اعلام گفته بود که «روحانی به من گفت بیسروصدا حذف یارانهها را شروع کنید. من هم از قبل از عید برنامهریزی کردم چون این پروژهای اجتماعی است، اجرای آن سخت است.
چیزی که به مردم بدهید گرفتن آن سخت است، چون مردم آن را حق خودشان تلقی میکنند، پس خیلی آرام حرکت کردم.» همچنین محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت گفته بود: «4میلیون نفر از آغاز امسال از فهرست یارانهبگیران حذف شدهاند و در تلاش برای ایجاد بانکهای اطلاعاتی قوی هستیم، تا تبعیضی به وجود نیاید.» اما پس از مسائلی که با انتشار این خبر به وجود آمد، طولی نکشید که پایگاه اطلاعرسانی دولت سخنان سخنگوی خود را تکذیب و اعلام کرد چنین صحبتهایی صحت ندارد.
در ادامه هدفمندی یارانهها که یارانه نقدی گروههای پنجگانه شامل پزشکان، مالکان خودروهای گرانقیمت لوکس، صاحبان صرافیها، اعضای هیاتمدیره بانکها و هیاتمدیره شرکتهای خصوصی و افراد مقیم خارج از کشور قطع شد، درحالی که یارانه نقدی برخی افراد مقیم خارج کشور از سال قبل که شناسایی شده بودند، کلید خورده بود. در این میان با رونمایی شدن از حذف یارانهبگیرها، سامانه اعتراض به حذف یارانه نقدی نیز از اوایل خرداد راهاندازی شد که افرادی که مشکلاتشان را از این سامانه پیگیری کردهاند نتوانستهاند به نتیجهای برسند. با تمامی این شرایط و نظرهای شخصی افراد و نمایندگان مجلس برای پرداخت نقدی یارانهها باید منتظر بود و دید که دولت و مشاوران اقتصادی آن چه برداشتی از شرایط اقتصادی کشور دارند و چه تصمیمی در برنامه ششم توسعه خواهند گرفت.