یک تهرانشناس گفت: ایجاد فضای موزه‌ای در میدان مشق که هر زمان مانند دماسنج تاریخی نقش مهمی در حفظ هویت ما ایفا کرده است بهترین حرکتی است که می‌توان در شرایط حاضر انجام داد، زیرا زمانی ورود به کاخ گلستان راحت‌تر از ورود به میدان مشق بود.
سیداحمد محیط طباطبایی مشاور ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، این مطلب را در نشست تخصصی تجدید حیات مرکز تاریخی تهران، میدان مشق که در موزه ارتباطات برگزار شد مطرح کرد و اظهار داشت: زمانیکه تهران به عنوان پایتخت دولت قاجار انتخاب می‌شود و نقش جدیدی را به عهده می‌گیرد، شکل شهری در حصار صفویه سابق ساماندهی می‌شود و مراکز و بخش‌های مختلف که یک شهر به عنوان پایتخت یک حکومت باید داشته باشد را پیدا می‌کند. مراکزی که نشان دهنده تعامل مردم با یکدیگر ، دولت و مردم و نماد حکومت هستند و اینها هر کدام فضاهای خاص خودشان را در شهر پیدا می کنند.
محیط طباطبایی میدان مشق تهران را یکی از بهترین نمودهای تاریخ ایران دانست که یک تاریخچه از تحولات اجتماعی حاکمیتی ایران را به نمایش می‌گذارد.
این تهرانشناس با بیان اینکه از زمانیکه دولت قاجار شکل گرفته می‌توانیم تغییر افکار در قالب حکومت را در بستر شهری ببینیم، تصریح کرد: نمونه بارز این تغییر میدان مشق است.
وی با اشاره به اینکه دلیل شکست از روس‌ها مورد پرسش همه مردم بوده است، افزود: یکی از بارزترین و مهمترین پاسخ‌ها این است که ما در خیلی چیزها از غرب و اروپا عقب مانده‌ایم و باید این عقب ماندگی را پیگیری کنیم که اصلاح اول در مورد قشون در آن زمان شکل می‌گیرد و مستشاران نظامی به ایران می‌آیند که نظامیان را تعلیم دهند و میدان مشق در بیرون حصار شهری آن زمان فضای محدودی است که این تحول بزرگ از تغییر فرم لباس گرفته تا جایگزینی قشون ایلیاتی در آن شکل می‌گیرد.
محیط طباطبایی گفت: میدان مشق به این شکل در کنار سایر بخش‌های شهری حرکت می‌کند تا زمان ناصر الدین شاه که با توجه به تغییر و تحولات ایران و افزایش نیروی روس در ایران میدان مشق تهران به قزاقخانه تبدیل و یک روس به جای یک ایرانی بنیانگذار تغییرات معماری در این میدان می‌شود.
وی میدان مشق را مانند دماسنج تاریخی دانست که تغییر و تحولات شهری را در عین سادگی که هیچ نیست جز یک میدان و یک سری افراد سلسله‌وار طی می‌کند و رخدادها را نشان می‌دهد.
به گفته طباطبایی در آن زمان ورود به کاخ گلستان راحت تر از ورود به میدان مشق بود و این نشان از قدرت حاکمیتی جداگانه است که باید شهر را اداره کند.
وی با اشاره به شکل گیری انقلاب مشروطیت به عنوان یکی از بزرگترین تحولات تاریخ ایران و تغییر دهنده ساختارهای فکری تصریح کرد که در این دوران شاید بناهای تاریخی شاخصی ساخته نشده باشد ولی در این دوره شهر به سمت یک شهر مدنی پیش رفت.
مشاور ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه گفت: در این زمان میدان مشق دیگر میدان قزاقخانه نیست و درهای آن رو به مردم باز می‌شود زیرا که حاکمیت مشروطه نیازی به نشان دادن زور و قدرت خویش ندارد و تردد برای مردم در این مکان که دیگر نام باغ ملی را به خود گرفته آزاد می‌شود. به حکومت استبدادی رضا خان می‌رسیم تنها سر در باغ ملی که نشانی از کودتا است باقی می‌ماند و در داخل آن یک فضای وزارت خانه ای شکل می‌گیرد و قزاقخانه به عنوان وزارت جنگ تغییر شکل می‌دهد.
به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محیط طباطبایی افزود: برای حفظ ارزش‌های میدان مشق به عنوان مکانی فرهنگی به عنوان میدانی که تاریخ کشور ما را روایت می‌کند و جایگاه تغییر و تحولات حاکم را به نمایش گذاشته و در حفظ هویت ما نقشی موثر ایفا کند باید بهترین رفتار را انجام داد.
وی ایجاد یک فضای موزه ای به معنای واقعی موزه یعنی الگویی برای رفتار آینده که مرکز رویدادهای فرهنگی باشد را در میدان مشق بهترین حرکتی دانست که در این زمان می‌توان انجام داد.
این تهرانشناس تأکید کرد که نباید صرفاً این فضا تبدیل به یک نمایشگاه شود بلکه باید عاملی باشد برای تأثیر گذاری روی افرادی که باید این ارزش‌ها را درک کنند.
منبع: تسنیم
