دستور تخریب خانههای تاریخی منطقه ۱۲ بدون مطلع‌کردن میراث فرهنگی حکایت از برنامه‌ای است که به گفته کارشناسان بوی پاساژسازی از دل تخریب خانههای تاریخی این منطقه به مشام می‌رساند.
مدتی است که موضوع تخریب خانههای تاریخی یا به قول برخی‌ها خانههای مجردی و بلاصاحب منطقه 12 تهران نقل محفل رسانه‌‌ها شده است و هنوز هم معمایی در این بین وجود دارد که حل نشده و کلید حل آن در دستان مسئولان شهری است که توضیح دهند می‌خواهند با این طرح در منطقه 12 به طور شفاف چه فعالیتی را انجام دهند.
ماجرا از آنجایی شروع می‌شود که در جلسه‌ای با حضور مسئولان شهری دستور تخریب 64 خانه تاریخی منطقه 12 صادر می شود در حالی که در آن سازمان میراث فرهنگی حضور نداشته است و رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران نیز از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.
در ادامه فعالیت‌های رسانه‌ای مسئولان شهری اعلام می‌کنند که قرار نیست بافت تاریخی منطقه 12 تخریب شود بلکه این بافت قرار است ساماندهی شود و البته اینجا همان نقطه‌ای است که اختلاف نظر بین مسئولان و کارشناسان میراث فرهنگی و مسئولان شهری همیشه وجود داشته است؛ به طوری که اسامی مختلفی از زبان مسئولان شهری شنیده می‌شود؛ مانند اینکه قرار است این منطقه پاکسازی شود یا اینکه ساماندهی شود یا اینکه قرار است بافت فرسوده این منطقه را مرمت و بازسازی کنیم؛ متأسفانه در بیشتر این موارد، خانه‌هایی که قرار بوده است پاکسازی، ساماندهی یا بازسازی و مرمت شوند با لودر با خاک یکسان شدند و در همین راستا ماجرای خاک‌سفید را همه به یاد دارند.
محمد حقانی، مسئول کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر در این زمینه در گفت‌وگویی اظهار می‌دارد: صحبتی که با مسئولان اجرای این طرح داشتم آنها اعلام کردند که این بافت، فرسوده و از رده خارج شده است و ما به دنبال ساماندهی هستیم و اگر بنایی ارزش تاریخی داشته باشد آن را بازسازی می‌کنیم؛ به عبارت دیگر بنا داریم جریان زندگی را دراین محله که در گذشته وجود نداشته است به آن بازگردانیم.
وی می‌افزاید: مسئولان این طرح ادامه دادند که نمی‌خواهیم معتادان موجود در آن منطقه را به طور سطحی پراکنده کنیم بلکه به دنبال بازتوانی و بازپروری و ایجاد شغل برای حدود 3 هزار معتاد این منطقه هستیم؛ همچنین در مورد خانههای تاریخی نیز اعتقاد داریم برخی از این خانه‌ها قابل استفاده است و می‌توانیم آنها را مسکونی کنیم و حتی مدیران شهری هم از این خانه‌ها استفاده کنند تا این منطقه رونق بگیرد.
حقانی تصریح می‌کند: این طرح باید با نظارت میراث فرهنگی استان تهران ادامه یابد و این سازمان باید در باره بیش از 3 هزار خانه تاریخی منطقه 11 و 12 نظر دهد؛ البته این را هم باید درنظر داشت که اعتبارات میراث فرهنگی پاسخگوی پرداختن به این مسائل نیست و از طرفی هم دولت در شرایط بد اقتصادی قرار دارد لذا میراث فرهنگی می‌تواند با مکاتبه‌هایی که انجام می‌دهد پای سازمان‌های دیگر را به این موضوع باز و از بودجه و کمک آنها استفاده کند.
یکی دیگر از نگرانی‌های موجود در این منطقه، نیم‌نگاه اقتصادی مسئولان مختلف به بافت تاریخی منطقه 12 است که به نوعی بوی ساخت پاساژ از دل این خانههای تاریخی می‌آید؛ به طوری که برخی از کارشناسان میراث فرهنگی این کار را کاسب‌کارانه و بهانه‌ای برای ساخت پاساژ می‌دانند.
حقانی در این زمینه می‌گوید: نگاه در این طرح تاجرمأبانه و بر پایه پول است؛ امیدواریم پشت ذهن مسئولان شهری این موضوع نباشد اما باید در نظر داشت که هویت شهر تهران در عودلاجان و امثال آن خلاصه می‌شود.
در همین راستا، میرعابدین کابلی، استاد باستان‌شناسی کشور با اشاره به تخریب 64 خانه تاریخی منطقه 12 در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: این کار به منظور برج‌سازی در این منطقه صورت می‌گیرد و کسی هم متأسفانه پاسخگو نیست؛ در این منطقه، شهرداری این همه خرج می‌کند اما از طرفی بنا دارند خانههای تاریخی را تخریب کنند؛ سوال اینجاست اگر قرار به تخریب است پس چرا این همه خرج کردند؟
رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران نیز در این زمینه، تخریب خانههای بافت تاریخی بدون انجام کار کارشناسی را فعالیتی منجر به سلاخی هویت و تاریخ پایتخت می‌داند و تصریح می‌کند: هرگونه تخریب غیر کارشناسی مغایر با احیاء بافت تاریخی منطقه 12 است که تعدادی از این خانه‌ها فرصت احیاء و تغییر کاربری مناسب را دارد.
منبع: تسنیم
